Η ΓΙΟΡΤΗ Τ’ ΑΓΙΩΡΓΗ

 ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Ξύπνησαν τα δέντρα, μπουμπούκιασαν. Ανθοί παντού. Πρασίνισε ο τόπος. Ο απριλιάτικος ήλιος ζεστός, τα πουλιά κελαηδούν κι ο Αγιώργης μας γιορτάζει.
Τούτος ο τόπος έχει μια παράξενη γοητεία. Είναι ένας βραχότοπος σπαρμένος με χίλια δυο λουλούδια με χίλιες δυο μυρωδιές.
Το εκκλησάκι χτισμένο στην άκρη του λόφου, αγναντεύει : Άλλοτε την άχαρη εικόνα του χωματόχρωμου πυθμένα τηςλίμνης του Λάδωνα, όταν η στάθμη του νερού κατεβαίνει χαμηλά και άλλοτε, όταν είναι γεμάτη, την βαθυπράσινη ομορφιά της από την ανταύγεια των γύρω πράσινων βουνοπλαγιών.
Ζωσμένο με τα πέτρινα τουράκια του κι ολόγυρα συντροφιά με τα πανύψηλα αιωνόβια πρίνια, περιμένει τον παπά, τον ψάλτη, προσκυνητές, λαμπάδες κεριά,τάματα!

Πιο πέρα το περήφανο φράγκικο κάστρο, κοντά άλλοι λόφοι, κι απέναντι καταπράσινες πλαγιές , ρουμάνια , μεκρυμμένα σκόρπια χωριουδάκια και στο βάθος δαντελένιες κορυφογραμμές, που αγκυλώνουν τον γαλανό ουρανό.
Στον προαύλιο χώρο, μπροστά στο ναό , πράσινο χαλί το αγριοχόρτι, πρίνιαπανύψηλα, νέο φυτεμένα δέντρα και ηπέτρινη βρύση με το δροσερό νεράκι της που ξεδιψάει τον προσκυνητή, τον ξένο, τον τσοπάνη. Ο χώρος είναι φέτος στολισμένος με δεκάδες σημαιάκια,δεμένα πάνω σε σχοινιά και τούτα δεμένα από τα κλαδιά των δέντρων και τ’ αγκωνάρια του εξωκλησιού.
Με τον πεντακάθαρο ουρανό, την λελουδιασμένη καταπράσινη χλόη , σχηματίζεται γιορταστική και πανηγυριώτική εικόνα.
Ημέρα ρόδινη, λαμπερή, προσείλκυσε φέτος εβδομήντα και πλέον προσκυνητές!Παιδιά, γυναίκες , νέους και γέρους.
Ο απλός στολισμός είχε μεγάλη χάρη και ενέπνεε στους προσκυνητές την επιθυμίανα μπούμε μέσα στο πλακοστρωμένο και καθαρό εκκλησάκι. Κάναμε το Σταυρό μας, ανάψαμε κερί και ασπαστήκαμε  με ευλάβεια την εικόνα του Αγίου.

Είχε την γιορτή του ο Άγιος μας. Δυο ημέρες πριν τρία αδέρφια , τα Ξερικόπουλα, ο Νίκος, ο Κώστας και η Ντίνα σκουπίζουν , καθαρίζουν, στρώνουν παστρικά στρωσίδια και κάνουν το μικρό εκκλησάκι να λάμπει , να μοσκοβολά.
Η κυρά Γαρούφω εισήλθε στο μικρό ναό, έκανε το σταυρό της και έκανε βαθιά υπόκλιση στο εικονοστάσι μπροστά στην εικόνα του Αγίου. Πάλε σταυροκοπήθηκε,κάτι ψιθύρισε με τα χείλη της, χωρίς να ακούσουμε ποια χάρη ζήτησε απ’ τον Άγιο και έσκυψε ακόμη δυο φορές . Του χρόνου τέτοια ημέρα θα έβρισκε πάλε ευκαιρία.
Στον Άγιο ήρθε και η γριά Μάρω. Αυτή δεν έχει κακή ψυχή. Είχε όμως καταραστεί–ποιος ξέρει γιατί;-- το γείτονά της και πολλούς άλλους συγγενείς και πατριώτες « Να μην τους εύρη ο χρόνος!». Ο χρόνος μας βρήκε και δεν της καλοφάνηκε. Έφερε τάμα, μεγάλη σαν το μπόϊ της λαμπάδα. Ποιος ξέρει τι ζήτησε. Μπορεί να τις άλλαξε μυαλά ο Άγιος!..
Η εικόνα του Άγιου στο αριστερό μέρος του τέμπλου, με το σπαθί του και την εξάρτησή του, καβάλα πάνω στο άσπρο άλογό του βλέπει με ευχαρίστηση την προσέλευση των προσκυνητών. Δέκα εφτά Αγιώργηδες μέσα στο εκκλησάκι, δέκα εφτά εικόνες , αστράφτουν από χαρά και υπερηφάνεια!.
Τέσσερα τάματα, τέσσερα αρνιά, πρωί -πρωί ήταν δεμένα με χοντρό σχοινί στο μεγάλο πρίνο που βρίσκεται μπροστά στον Άγιο , με τα χτισμένα ημιστρόγγυλα πέτρινα καθίσματα και την πλακόστρωσή τους.
Έλλειπαν, καθώς έλεγαν, ακόμη δυοτάματα και τούτο διότι τα πράματα ελευθερώθηκαν νύχτα για βοσκή. Οι προβατίνες, η σκούκια και η κάλεσια, ίσως κατάλαβαν την πρόθεση του αφεντικού τους για τ’ αρνιά τους, που ήταν ταγμένα στον Άγιο. Απομακρύνθηκαν από το κοπάδι , πήγαν στην απέναντι πλαγιά και δεν ήλθαν στο μαντρί τους το πρωί, όπως έκαναν άλλοτε!. Δεν τους πέρασε όμως.
Ο Κώστας ο Ντόκας και ο Γρηγόρης ο Ξερικός κατάφεραν το πρωί, ανήμερα τ’ Αγιωργιού, να εντοπίσουν τ’ αρνιά που βέλαζαν με τις δυο προβατίνες.
Έτσι μπόρεσε να κάνει ο καϋμένος ο Ντόκας το τάμα του στον Άγιο και το τάμα του Γιάννη του Λιά, του Λιόγιαννη,που κάθε χρόνο το αρνί του βρίσκεταιστην δεσιά του πρίνου.
Έτσι ηρέμισε ο Κώστας ο Ντόκας που μπόρεσε να εκτελέσει το τάμα του Λιόγιαννη και το δικό του τάμα που ήταν ευχή και εντολή το πατέρα του.
΄Ηξερα ο Κώστας ότι τα τάματα έπρεπε όπωσδήποτε να έρθουν στον Άγιο. Δεγνώριζε πώς θα το έπαιρνε ο Άγιος , αλλά και δεν ήθελε να φανεί κατώτερος των άλλων τσοπαναραίων, του Γιώργη του Μπαρούνη, του Γιώργη του Γούνη, του Γιάννη του Λαγιόγιαννη και του Γληγόρη του Ξερικού που είχαν φέρει τάμα τ’ αρνιάτους από νωρίς.

Μα αν ήσαστε φέτος στο Άη Γιώργη θα κάνατε δέκα καρδιές. Ο παπά-Γιώργηςξεκίνησε την λειτουργία: « Ευλογητός ο Θεός…………» και οι ψάλτες Μαγγογιώργης, Μαγγοκώστας,Μπαντιλέσκας και η πρεσβυτέρα, έψαλαντους χαρούμενους ύμνους του Αγίου και συνέχεια τη Θεία Λειτουργία…………

Ο παπα-Γιώργης ευλόγησε και τους πέντε άρτους, προσφορά του Νικόλα του Ξερικού, τοποθετημένους σε μια κοφίνα , επάνω στο τραπέζι για να χορτάσουν οι πολυπληθείς πανηγυριώτες. «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν…»
Ευχήθηκε « υπέρ υγείας των απανταχού της γης Μυγδαλιωτών» και μείς ορισμένοι είπαμε: « Ιδιαίτερα υπέρ υγείας των Αθηναίων…» και συνεχίσαμε με την λέξη «αμήν».
Δυο τρείς φορές ευχήθηκε ο παπά-Γιώργης για να πιάσει η ευχή και για όλο το χρόνο.
Με την τρίτη ο Μαγγογιώργης « εξήλθεν του αναλογίου και του εξωκλησίου να μεταδώσει την ευχή που έκανε ο παπά-Γιώργης εις τους πιο πέρα καθήμενους χριστιανούς, που δεν ήκουσαν και κτύπησε την καμπάνα».
Ο γλυκός ήχος της μάς ώθησε σε νέα σταυροκοπήματα και στην εκ νέου προσήλωσή μας στο Άγιο.
Τα πρόσωπα στις μεγάλες εικόνες του τέμπλου, του Χριστού μας, της Παναγίας Θεοτόκου που κρατά το Χριστό στην αγκαλιά της, του Αγίου Ιωάννη του προδρόμου και του Αγιώργη μας, του καβαλάρη, έλαμπαν και άστραφταν από χαρά καθώς ακουόταν απ’ όλους μας το απολυτίκιο του Αγίου: « Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής….»
Η εκκλησία τελείωσε και όλοι βγήκαμε έξω στο καταπράσινο χαλί του προαυλίου δίνοντας και παίρνοντας ευχές. Μετά μουδιασμένοι λίγο αισθανθήκαμε το μεγάλο κενό στο πρόγραμμα. Ούτε κλαρίνα, ούτε χοροί!. Μήτε ταβερνιάρηδες και κεράσματα! Ούτε μουσαφίρηδες από γειτονικά μέρη! Έτσι ήρθε η ώρα για την κλήρωση των προσφορών. Ευτυχώς εδώ η παράδοση συνεχίζεται ακαίρια! Έξι αρνιά και μια κουλούρα!
Προτού ξεκινήσει η κλήρωση σκέφθηκαν αυτή να γίνει με τα ονόματα των δωρητών, όπως έφεραν με τη σειρά τ’ αρνιά στον Άγιο.
Ύστερα σκέφθηκαν να τα κληρώσουν σύμφωνα με το βάρος που είχε το καθένα. Τελικά επικράτησε η άποψη για να μη μπλεχτούν οι τυχεροί, να κληρωθούν όπως ήταν δεμένα στις δεσιές. Και εδώ υπήρχε μπλέξιμο και πρόβλημα, διότι δεν είχαν αριθμήσει ούτε από την δεξιά πλευρά που ήταν δεμένα τ’ αρνιά, ούτε από την αριστερή πλευρά.
Διαφώνησαν κι εδώ διότι άλλοι ήθελαν ηαρίθμηση να γίνει από δεξιά και άλλοι από αριστερά. Το σωστό είναι, είπε κάποιος, η κλήρωση, να ξεκινήσει από αριστερά που ήταν κοντά στο δεξιό μέρος του ναού.
Το παπαδοπαίδι, ο Δημήτρης, έβαλε τους κλήρους σε μια σακούλα και τους ανακάτεψε και κάλεσε ένα μικρό παιδί για την κλήρωση.
Ολοφάνερο θαύμα έκανε φέτος ο Άγιός μας!!.. Όλοι φάγαμε άρτο και χορτάσαμε. Με την κλήρωση των αρνιών, το πρώτοτάμα, έτυχε στην πρεσβυτέρα, για την υμνολογία της και για πρώτη φορά ψάλτρια στον Άγιο.
Το δεύτερο τάμα κληρώθηκε στοδάσκαλο, τον Κώτσιο του Μαγγόγιαννη. Δυο ώρες δρόμο έκανε να έρθει από την Τρίπολη να τιμήσει και να υμνήσει τον Άγιο. Άναψε πρωί- πρωί και κερί στον Αγιώργη τον Κερπινιώτη. Είχε κι απ’ εκεί την εύνοιά του!.
Το τρίτο αρνί έτυχε στον παπά-Γιώργη,που άφησε κατά μέρος την υποχρέωση που είχε στον Αγιώργη του Πράσινου.
Όλοι είπαμε: « ο Άγιος καλά έκανε και βόηθηκε το τέταρτο αρνί να κληρωθεί στον πάνω από είκοσι πέντε χρόνια επίτροπο, στον Στέλιο του Ντούσια».
Από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά ήρθε ο Αμερικάνος μας, ο Γιάννης της Ξανθής. Τίμησε όσο δεν έπαιρνε άλλο την μάνα του και προσκύνησε τον Άγιο.
Κέρδισε το βαρύτερο αρνί και νομίζω το άξιζε. « Χρόνια πολλά Γιάννη μου, και του χρόνου κοντά μας».
Το τελευταίο αρνί κληρώθηκε στη Φώτωτου Γούνη. Τέλος στο Βαγγέλη του Τζιράκα έτυχε η κουλούρα……
__Είσαι λίγο άτυχος Βαγγέλη, μου είπε ο Ντόκας ο Κώστας.
__Έτσι πρόσταξε ο Άγιος, του είπα. Η κλήρωση ήταν δίκαιη. Έπρεπε πρώτα να πάρουν οι δυο ψάλτες, ο παπάς και ο επίτροπος. Του χρόνου θα γίνω ψάλτης του είπα, γελώντας, οπότε θα είμαι πιο τυχερός.
__Απορώ με το Μάγγα τον Νουνό μου, τόσα χρόνια ψάλτης και δεν του έτυχε τίποτε. Πώς εξηγείται;  Ρώτησε ο Ντόκας.
__Τον δοκιμάζει ο Θεός. Τελευταία δεν πηγαίνει μόνιμα στο ψαλτήρι και επόμενο είναι να κακοκαρδίσει τους Άγιους.
__Βαγγέλη δεν μπορείς να φύγεις έτσι από τον παλιόπυργο, από τον Αγιώργη. Κάτι έχω υπ’ όψιν μου για σένα, είπε η Γιαννούλα, που άκουγε τη συζήτηση του άντρα της.
__Σαν τι έχεις υπόψη σου; Τη ρώτησε από περιέργεια ο άντρας της, ο Ντόκας.
__Να του δώσεις το μεγάλο ψάρι, τον κυπρίνο που έπιασες στον Κουρπό στοΛίμνη.
__Ο Άγιος με τίμησε με την κουλούρα ,τους είπα. Αλλά καλοδεχούμενο είναι και το ψάρι.

Ο Πάνος ο Ξερικός, ο πάντα χαρούμενος και ο « πανταχού παρών», καθότανε στο τουράκι της νεόκτιστης βρύσης. Δίπλα του κύλαγε το γάργαρο νερό της.
__Πάνο, του είπα, είσαι απ΄τους παλαιότερους Γλανιτσιώτες, πες μας κάτι για τα παλιά χρόνια και το πανηγύρι τ΄Αγιωργιού.
__Ο κόσμος τότε ήταν πολύς. Οι τσοπάνηδες από κείνα τα χρόνια κάνανε τάματα. Σε τέσες , καρδάρια, τεντζέρια γεμάτα γάλα , αποβραδίς της γιορτής, πήζανε γιαούρτι για να προσφέρουν τηνάλλη ημέρα στους πανηγυριώτες. Μη σου φαίνεται παράξενο και οι στρούγγες γέμιζαν κόσμο. Καρτεράγαμε μπροστά στα σπίτια να τους πάρουμε στο κονάκι μας. Πολλές φορές μαλώναμε, ποιος να τους πρωτοπάρει(!) και αναγκάζονταν οι άνθρωποι να περνούν από τρία και παραπάνω σπίτια ο καθένας . Χολιάγαμε τότε αν δεν περνάγανε από τα σπίτια μας..
Σιώπησε λίγο και κατέβασε το κεφάλι για να μη φανούν τα δακρυσμένα μάτια του.Συγκίνηση για την ερήμωση που είδαμε όλοι άλλωστε στον άλλοτε φιλόξενο Παλιόπυργο.
Παλιά στον Άγιο, συνέχισε, γίνονταν και βαφτίσια σε λεβέτια, γιατί δεν είχε ο Άγιος κολυμβήθρα. Στην γωνία αριστερά που μπαίνεις μέσα στο εκκλησάκι τουΆγιου, είναι το χωνευτήρι.
__Από γάμους τι ξέρεις Πάνο;
__Ξέρω ότι το 1945 έκανα το γάμο μου στον Αγιώργη με κουμπάρο το Φωτιόγιαννη. Τι άλλο να σου ειπώ ; Δε θα ξεχάσω ποτέ τους χορούς και τα γλέντια που γίνονταν κάθε χρόνο στο πανηγύρι του Άγιου μας. Εγώ το χαιρόμουνα ιδιαίτερα γιατί ήμουν και καλός χορευτής!
__Αλήθεια το λες ότι χόρευες καλά.
__Για να καταλάβεις είμαστε παλιόπαιδα στο πανηγύρι στην Μαυρομαντηλού. Στα Κερπινιώτικα καλύβια είναι η Μαυρομαντηλού και γινότανε καλό πανηγύρι.
Μπήκα μπροστά να χορέψω με Μακρή, Ντρούλια και Γρηγόρη όργανοπαίχτες και έφερνα φούρλες και χτύπαγα την φτέρνα.
Ακώ κι εγώ τον Μακρή και φωνάζει: Τα κουρντάμε ρε, τα κουρντάμε!
__Δηλαδή τέτοιο χορό ήξερες! Μπράβο Πάνο!
Όλοι οι πανηγυριώτες μείναμε ευχαριστημένοι και η ευχή του παπά-Γιώργη, « υπέρ υγείας των απανταχού Μυγδαλιωτών», είθε να ευοδωθεί και του χρόνου να είμαστε περισσότεροι Γλανιτσιώτες στον Άγιο μας.
B. GIRAKAS