Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2017

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΡΚΑΔΙΑ γ) Ο γάμος


Σαν ο σημαντικότερος σταθμός στη ζωή κάθε ανθρώπου, ο γάμος ήταν για το χωριό ένα ιδιαίτερης σημασίας κοινωνικό γεγονός, που έπαιρνε διαστάσεις μεγάλης γιορτής στην οποία συμμετείχαν όλοι οι κάτοικοι. Για να φθάσουν όμως δύο νέοι στο γάμο, έπρεπε πρώτα να γίνουν κάποιες διεργασίες (το προξενιό) οι οποίες χρειάζονταν λεπτούς και προσεκτικούς χειρισμούς από τους αρμόδιους (προξενητάδες) λόγω του συντηρητικού χαρακτήρα της κοινωνίας και των ηθών της εποχής εκείνης.
Ο άμεσα λοιπόν ενδιαφερόμενος ή οι γονείς του στέλνανε τον (ή την) προξενητή στο σπίτι της κοπέλας για να βολιδοσκοπήσει την κατάσταση και να "το κάνει κουβέντα" όπως χαρακτηριστικά έλεγαν. Αφού λοιπόν γινόταν αυτό, ο προξενητής μεταβίβαζε την άποψη της άλλης πλευράς στον ενδιαφερόμενο και αν μεν ήταν αρνητική σταματούσε εκεί κάθε προσπάθεια σαν να μη συνέβη τίποτε, αν ήταν θετική τότε όριζαν συνάντηση στο σπίτι της νύφης στην οποία συμμετείχαν τα πεθερικά και σπανίως οι ενδιαφερόμενοι. Εκεί συζητούσαν τα της προίκας και φτιάχνανε το
"προικοσύμφωνο" όπου έγραφαν με λεπτομέρεια, τι έδινε ο πατέρας της νύφης από σπίτια, ρούχα, ζώα, σκεύη, χρήματα κ.α. Αφού οι διαπραγματεύσεις για την προίκα τελείωναν καλώς (πολλές φορές δεν τα συμφωνούσαν και το συνοικέσιο διαλυόταν), και όριζαν την ημερομηνία του αρραβώνα και του γάμου, οι συμπέθεροι σηκώνονταν να φύγουν, φροντίζοντας κάποιος από όλους να αφήσει κάτι τι, τάχα ότι το ξέχασε. Ένα μαντίλι, ένα σακάκι ή ότι άλλο τύχαινε. Αυτό για να στεριώσει το συνοικέσιο και να δείξουν την προτίμησή τους στο πρόσωπο και τη διάθεση να επιστρέψουν.
Το προξενιό έμενε κρυφό μέχρι την ημέρα του αρραβώνα, η οποία συνήθως ήταν Σάββατο ή Κυριακή. Ο γαμπρός στο μεταξύ παράγγελνε τις βέρες στον χρυσικό.
Σαν ερχόταν η ημέρα του αρραβώνα, στο σπίτι της νύφης συγκεντρώνονταν οι συγγενείς της και χόρευαν και τραγουδούσαν περιμένοντας το γαμπρό με τους συμπέθερους. Μόλις πλησίαζε ο γαμπρός με τους συμπέθερους το σπίτι της αρραβωνιαστικιάς οι συγγενείς της έριχναν πυροβολισμούς ενώ οι συγγενείς του γαμπρού τραγουδούσαν:

Δύο ήλιοι δυο φεγγάρια βγήκανε σήμερα
το 'να στο πρόσωπό σου τ' άλλο στα σύννεφα
διαμάντι δαχτυλίδι φορείς στο χέρι σου
κι απάνω γράφει η πέτρα να γίνω ταίρι σου.

Ο γαμπρός πήγαινε στην αρραβωνιαστικιά μέσα σε τρία κάνιστρα τα οποία κρατούσαν οι συμπέθεροι, φόρεμα σε πήχες, παπούτσια, καλούδια, κουφέτα κ.λ.π. Όταν έμπαιναν στο σπίτι και μαζεύονταν όλοι στον χώρο που είχε προετοιμαστεί για την περίσταση, ο πατέρας του γαμπρού περνούσε τις βέρες στους μελλόνυμφους, οι οποίοι μετά ασπάζονταν το εικόνισμα του σπιτιού. Κατόπιν περνούσαν όλοι οι παρευρισκόμενοι και τους εύχονταν να ζήσουν, ενώ οι συγγενείς του γαμπρού χάριζαν στη νύφη σταυρό, φόρεμα , ρολόι κ.λ.π. Μετά προσφέρονταν γλυκά, κουραμπιέδες, δίπλες και στη συνέχεια άρχιζε ο χορός και το τραγούδι. Συνήθως άρχιζαν με το τραγούδι:

Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε, πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού, πολλούς χρόνους να ζήσει
να ζήσει χρόνους εκατό και να τους απεράσει
κι όσα καλά 'ναι στον ντουνιά όλα να τ' απολαύσει
5 Ένα τραγούδι θα σας πω απάνω στο κεράσι
να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός να ζήσει να γεράσει
κι άλλο τραγούδι θέλ' ειπώ απάνω στο λεμόνι
να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός κι οι συμπέθεροι όλοι.

Πολλές φορές ο γαμπρός είχε μαζί του κλαρίνα και βιολιά τα οποία συνόδευαν το τραγούδι. Αφού κάθονταν στο τραπέζι όλοι οι παρευρισκόμενοι έτρωγαν, έπιναν και τραγουδούσαν διάφορα τραγούδια της τάβλας και ταυτόχρονα εύχονταν στους μελλόνυμφους. Όταν ερχόταν η ώρα να φύγουν ο γαμπρός με τους συγγενείς του, η νύφη έβαζε στα κάνιστρα δώρα για το γαμπρό και γλυκά τα οποία πρόσφεράν οι οικείοι του γαμπρού στους συγγενείς των όταν επέστρεφαν στο σπίτι. Ακόμα η νύφη έβαζε στο πέτο των συμπεθέρων μεταξωτά μαντίλια, τις μεσίνες, όπως τις έλεγαν. Οι συμπέθεροι του γαμπρού, φεύγοντας από το σπίτι της νύφης συνόδευαν το γαμπρό στο σπίτι του όπου πάλι τραγουδούσαν και έπιναν μέχρι να το διαλύσουν ήσυχα.
Έτσι άρχιζε επίσημα η περίοδος του αρραβώνα, η οποία κρατούσε δύο με τρεις μήνες και στο διάστημα αυτό, έπρεπε να γίνουν οι απαραίτητες ετοιμασίες για το γάμο. Στην περίοδο του αρραβώνα ο γαμπρός μπορούσε να επισκέπτεται τη νύφη στο σπίτι της με όλους τους τύπους και τη διακριτικότητα που επέβαλλαν τα ήθη της εποχής. Αντίθετα, η νύφη απαγορευόταν να επισκεφθεί το γαμπρό. Φθάνοντας η τελευταία εβδομάδα πριν από το γάμο άρχιζαν και οι τελευταίες προετοιμασίες. Την εβδομάδα αυτή τη λέγανε και "τυφλοβδομάδα" και ήταν του γαμπρού, ενώ η Κυριακή που συνήθως γινόταν ο γάμος ήταν της νύφης. Έλεγαν "όλη η βδομάδα του γαμπρού κι η Κυριακή της νύφης". Ποτέ δε γινόταν γάμος την Τετάρτη. Πίστευαν ότι αυτός ο γάμος θα διαλυόταν. Το θεωρούσαν εντελώς ανάποδο και αντικανονικό και έλεγαν χαρακτηριστικά, "Ολ' ανάποδα, κι ο γάμος την Τετάρτη".

Μέσα στις φροντίδες του γαμπρού ήταν να βρει και τον κουμπάρο, ο οποίος θα άλλαζε τα στέφανα . Κατά κανόνα, κουμπάρος γινόταν ο νονός του γαμπρού. Ο κουμπάρος ήταν υποχρεωμένος να αγοράσει ένα φόρεμα της νύφης, τα στέφανα καθώς και τις λαμπάδες του γάμου. Ακόμα ο γαμπρός έβρισκε και τον παρακούμπαρο (μπραζέρη), ο οποίος ήταν ένας νεαρός, συνήθως από την παρέα του γαμπρού.

2 σχόλια :

Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.