Η ΓΛΑΝΙΤΣΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

                                 (ΣΥΝΕΧΕΙΑ  ΑΠΟ  ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ  ΑΡΘΡΟ)

 

                                  ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

                                 

Στις  παραμονές  της  επανάστασης  του  1821, η  Γορτυνία  γενικότερα  είχε  πάρα  πολύ  μεγάλο  πληθυσμό, ήταν  δεύτερη  μετά  την  επαρχία  της  Μάνης  σε  πληθυσμό, και  όπως  αναφέρει  ο  Αναγνωσταράς  σε  μια  έκθεσή  του, μπορούσε  να  μαζέψει  9.000  στρατιώτες  ασκούμενους  κατά  το  πλείστον  εις  το  οπλοφορείν, καθόσον  η  πυρίτιδα  ήταν  άφθονη  στη  Δημητσάνα, και  ελάχιστοι  Τούρκοι  διέμεναν  στη  Γορτυνία.

Αυτοί  οι  Τούρκοι  υπολογίζονται  σε  100 περίπου  οικογένειες  που  ζούσαν  στην  Καρύταινα,  70  οικογένειες  που  ζούσαν  στα  Λαγκάδια, στη  συνοικία  Λεύκα, και  ελάχιστες  οικογένειες  που  ζούσαν  στην  Καμενίτσα, στη  Λάστα  και  στη  Βάχλια. Σε  άλλα χωριά  της  Γορτυνίας  δεν  έμεναν  Τούρκοι. Επίσης  μερικές  οικογένειες  που  έμεναν  στο  Ρεκούνι  αναγκάστηκαν  να  μετακομίσουν  για  τα  Λαγκάδια  γιατί  ο  Ρεκουνιώτης  γιατρός  Π. Κασιδολόγου, που  είχε  θεραπεύσει  από  την  Τρίπολη  πολλούς  Τούρκους  από  τη  λέπρα, πέτυχε  να  πείσει  το  Βεζύρη  να  μην  γίνει  τζαμί  στο  Ρεκούνι, και  έτσι  οι  Τούρκοι  αυτοί  αναγκάστηκαν  να  φύγουν  για  Λαγκάδια. 

Έτσι  λοιπόν, έχοντας  ως  πηγή  τον  κατάλογο  του  Πουκεβίλ ( Pouqueville), που  αναφέρεται  στο  πληθυσμό  των  χωριών, κατά  τις  απογραφές  του  1815, 1851  και  1897 έχουμε τον  εξής  πίνακα, με  το  πληθυσμό  ανά  χωριό:

ΧΩΡΙΟ	ΚΑΤΟΙΚΟΙ  1815	ΚΑΤΟΙΚΟΙ 1851	ΚΑΤΟΙΚΟΙ  1897
ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ	3000	978	1194
ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ	1250	2223	2443
ΜΑΓΟΥΛΙΑΝΑ	1250	2343	902
ΓΛΟΓΟΒΑ	75	307	438
ΑΓΡΙΔΙ	75	369	398
ΚΑΡΝΕΣΙ	200	294	566
ΒΥΤΙΝΑ	2000	2128	1804
ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΚΟ	750	1183	1790
ΚΕΡΠΙΝΗ	300	591	698

Στον  πίνακα  του  Πουκεβίλ  δεν  αναφέρονται  όλα  τα  χωριά, όπως  η  Γλανιτσιά  που  είχε  593  κατοίκους, η  Τοπόριστα  με  712, η  Γρανίτσα  με 528 κλπ.

Όσο  αφορά  τους  φόρους  που  πλήρωναν  οι  κάτοικοι  του  Καζά  της  Καρύταινας, δηλαδή  της  επαρχίας  Γορτυνίας, υπάρχει  ένα  έγγραφο  του  1819, αναφερόμενο  από  την  «Αρκαδική  Επετηρίδα» του  ιστορικού  Τάκη  Κανδηλώρου, που  δείχνει  ότι  στη  Γλανιτσιά, κατανέμεται  ως  φόρος  το  ποσό  των  1.619,34 γροσίων. Στη  Κερπινή  ο  φόρος   ήταν  5.049,21 ενώ  στο  Βαλτεσινίκο  10.542 γρόσια. Βλέπουμε  ότι  ανάμεσα  στα  τρία  χωριά  η  Γλανιτσιά  είχε  το  μικρότερο  φόρο.  Αυτό  οφειλόταν  στο  γεγονός  ότι  το  χωριό  ήταν  φτωχό, χωρίς  πλούσια  χωράφια  και  χωρίς  κάποιο  προνόμιο  από  τις  τουρκικές  αρχές, όπως  είχε  γίνει  σε  κάποια  γειτονικά  χωριά, που  είχαν  προνόμια  και  δεν  πλήρωναν  μεγάλους  φόρους. Τα  πιο  εύφορα  χωράφια  τα  είχε  ο  κάμπος  της  Ρουπακίνας, που  βρίσκονταν  σε  χέρια  Βαλτεσινιωτών, γι’ αυτό  είχε  το  Βαλτεσινίκο  να  πληρώνει  περισσότερα.  Μάλιστα  σε  ένα  σημείωμα  που  άφησε  ο  Ρήγας  Παλαμήδης, και  αναφέρεται  η  Γλανιτσιά  ως  «Αγλανιτσιά», φαίνεται  ότι  η  χριστιανική  ιδιοκτησία  στη  Γλανιτσιά, την  παραμονή  της  Επανάστασης, ήταν  η  μισή  από  όλες  τις  ιδιοκτησίες, ενώ  την  άλλη  μισή  την  είχαν  στην  εκμετάλλευσή  τους οι  Τούρκοι.

Από  εκκλησιαστικής  πλευράς  η  Γλανιτσιά  ανήκε  στην  Επισκοπή  Δημητσάνας  και  Αργυροκάστρου, όπως  ονομαζόταν, με  έδρα  τη  Δημητσάνα, που  είχε  τα  μεγαλύτερα  έσοδα  από  τις  20  συνολικά  Επισκοπές  της  Πελοποννήσου, πλην  της  Μαντινείας, και  εισέπραττε  ετησίως  12.000  γρόσια, σύμφωνα  με  τον  Πουκεβίλ. Οι  περισσότεροι  από  τους  Επισκόπους  της  Δημητσάνας  δεν  ήταν  ντόπιοι, ενώ  ο  τελευταίος  της  τουρκοκρατίας, που  μπήκε  ως  όμηρος  στη  Τρίπολη, ήταν  ο  επίσκοπος  Φιλόθεος  που  ήταν  Κύπριος.

Από  επαναστατικής  πλευράς, την  παραμονή  της  εθνικής  εξέγερσης, υπήρχαν  πολλοί  κλέφτες  που  είχαν  τα  λημέρια  τους  στην  ευρύτερη  περιοχή  μας, και  πολέμαγαν  τους  Τούρκους, όπως  οι  Παναγουλαίοι  από  το  Βαλτεσινίκο  και  ο  Κόλιας  Πλαπούτας. Μάλιστα  στο  ρέμα  της  Λιάσκοβας, χαμηλά  κοντά  στον  Παλιόπυργο, βρισκόταν  η  σπηλιά  του  Παναγούλια, που  λέγεται  ότι  ήταν  τόσο  μεγάλη  ώστε  να  χωράει  100  γίδια. Μαζί  τους  ήταν  και  κάποιος  κλέφτης, με  το  όνομα  Κοντογιάννης, όπου  όλοι  μαζί  αναφέρονται  σε  μια  μάχη  με  τους  Τούρκους, στη  θέση  «Κόλια  βουνό – Καστράκι».

Στο  Ιστορικό  Αρχείο  της  Εθνικής  Βιβλιοθήκης  σώζεται  κατάλογος  Γορτυνίων  αγωνιστών, βγαλμένο  από  τα  Μητρώα  των  αγωνιστών, περίπου  900  ονόματα, και  αυτός  ο  κατάλογος  σώθηκε  γιατί  το  1865  αυτοί  που  ζούσαν  ακόμη, ή  τα  παιδιά  τους, υπέβαλαν  αιτήσεις  για  να  ζητήσουν  αποζημιώσεις  ή  βαθμούς. Έτσι  αυτοί  οι  αγωνιστές  χωρίζονται  σε  αξιωματικούς  Α, Β, Γ, Δ, και Ε΄ τάξεως, καθώς  και  σε  υπαξιωματικούς  και  στρατιώτες. Αξιωματικοί  Α΄ τάξεως  ήταν  ο  Θ. Κολοκοτρώνης, Δημ. Πλαπούτας, Στάικος  Σταικόπουλος, Κανέλλος  Δεληγιάννης, Ρήγας  Παλαμήδης  και  Ιω.Θ. Κολοκοτρώνης.

Στους  υπαξιωματικούς  και  στρατιώτες  ο  κατάλογος  αυτός  αναφέρει  μεταξύ  άλλων  18  ονόματα  από  Βαλτεσινίκο  και  2  από  Γλανιτσιά.  Από  Βαλτεσινίκο  ήσαν  οι: 

Γεώργ. Αναγνωστόπουλος

Ιωάν Αναγνωστόπουλος ή  Φραγκόγιαννης

Ανδρίκος  Γιαννόπουλος

Ιωάν .Χ. Γιαννόπουλος

Αναγν. Ζαφειρόπουλος

Ιωάν. Καραδήμος  ή  Σκουρόγιαννης

Παν. Μιχαήλ

Ιωάν. Μπαλόγιαννης

Απ. Παναγούλιας

Ανάστος  Σ  Παπαγιαννόπουλος

Διον  Σ  Παπαγιαννόπουλος

Κων  Πολυχρονόπουλος

Αναγν. Σπηλιόπουλος  ή  Τουλούμης

Χρ. Σφυρόπουλος

Αναγν. Χρηστόπουλος

Χρ. Α. Χρηστόπουλος

Ιωάν. Μπαλόγιαννης

Παν. Μιχαήλ

, , 

Από  Γλανιτσιά  αναφέρονται  2  ονόματα:  Κων. Γ. Ρόζης, και  Δημ. Ροζόπουλος.

Αυτή  ήταν  η  όψη  της  Γλανιτσιάς, τις  παραμονές  του  μεγάλου  αγώνα, η  οποία, όπως  είπαμε , πλήρωνε  επαχθέστατους  φόρους  στους  κατακτητές, δεν  είχε  κανένα  προνόμιο  ή  ευεργέτημα,  είχε  όμως  τα  απαράμιλλα  ηθικά  και  υλικά  εφόδια  για  να  λάβει  και  αυτή  μέρος, όπως  έκανε  όλη  η  Γορτυνία, στους  τρομερούς  κατά  των  απίστων  πολέμους. 

 ΚΑΘΗΓΗΤΗ  ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

  ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ  1^ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  ΤΡΙΠΟΛΗΣ