ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΑ ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ

 

                                                  Γράφει ο Παλιοπυργήσιος

Με το Μαρίνη του Ζιωγούλα

Άρχισε το σχολικό έτος 1957-1958 στο Γυμνάσιο Λαγκαδίων. «Στα όπλα» λοιπόν όλοι οι μαθητές του χωριού μας που φοιτούσαν στο Γυμνάσιο αυτό. «Επί ποδός» και οι μανάδες τους που μεταξύ αυτών ήταν η Ζιωγούλαινα και η Μαγγογιαννού, γιατί τα παιδιά τους ο Μαρίνης και ο Κώτσιος αποφάσισαν να συγκατοικήσουν. Ενοίκιασαν ένα μεγάλο ισόγειο δωμάτιο εκεί κοντά στη βρύση του Καλέα, εκεί όπως πρωτομπαίνουμε στα Λαγκάδια ερχόμενοι από το χωριό μας. Το ενοίκιο 30 δραχμές ο καθένας και ένα φόρτωμα ξύλα το μήνα. Η σπιτονοικοκυρά μια 45χρονη κυρία. Ήταν άτεκνη και είχανε το φόβο ότι δε θα τα προσέχει. Αυτή την προκατάληψη τους την είχε δημιουργήσει ο Παπίτσας γιατί ο γιος του ο Πάνος μαζί με το Χρήστο του Λεγάκη και το Θανάση του Αγγελάρα είχαν σπιτονοικοκυρά μια άτεκνη που τάχαμου δεν τα πρόσεχε καθόλου τα παιδιά και δεχόταν την πιο σκληρή και πιο άγρια κριτική από τον Παπίτσα. Βέβαια κατά την άποψή μου θα ήταν εντελώς άδικο  να υιοθετήσουμε την άποψη ότι κάθε άτεκνη έχει απρεπή συμπεριφορά στα παιδιά. Τέλος πάντων. Περνούσε ο καιρός με τα διαβάσματα και τις δυσκολίες. 

Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα. Κάποια μέρα που ο Κώτσιος και ο Μαρίνης γύρισαν από το σχολείο τους βρήκαν έτοιμο το φαγητό τους. Μακαρόνια κοκκινιστά. Με τα μούτρα, που λέει, πέσαν στο φαγητό, γιατί ήσαν πολύ πεινασμένα, σιγά μην είχαν πάρει κάτι για πρωινό πριν φύγουν για το σχολείο. Η λαιμαργία τους δεν εμπόδισε το Μαρίνη, εκεί στα μέσα του φαγητού του να διακρίνει μέσα στα μακαρόνι ένα … «παπάκι». Ε… κρακ τα πιρούνια μέσα στα πιάτα και άσχημες κακολογίες για τη σπιτονοικοκυρά. Ε… τότε αιφνιδιάστηκαν τα παιδιά και ίσως δεν μπόρεσαν ν’ αντιδράσουν ψύχραιμα, να σκεφτούν ότι το «παπάκι» μπορεί να ήταν μέσα σε κάποιο κενό μακαρονιού, καθώς ήταν και χοντρά Νο 4, το πιο πιθανό, ή να σκεφτούν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί και στην πιο προσεκτική νοικοκυρά. Τίποτα όμως, τα παιδιά θύμωσαν, τα ’βαλαν με τη σπιτονοικοκυρά, ξεσήκωσαν και τις μανάδες τους την Κυριακή που ήρθαν και έτσι πάρθηκε η απόφαση να φύγουν και να νοικιάσουν λίγο πιο πέρα σ’ ένα άλλο σπίτι στη γρια-Σιάλαινα. Εδώ το ενοίκιο ήταν πιο χαμηλό, 20 δραχμές. Τι να σας πω κι εγώ, τι να μου πείτε κι εσείς. Μήπως πραγματική αιτία ήταν το φτηνότερο ενοίκιο και το «παπάκι» το πρόσχημα; Εδώ θα μπορούσα να πω ότι η συμπεριφορά των Λαγκαδινών απέναντί μας ήταν πολύ καλή. Παρά τα πολλά παιδικά παραπτώματα στα οποία πέφταμε δεν μας αναφέρανε στο Γυμνασιάρχη. Βέβαια εξαιρέσεις, πώς να το κάνουμε, πάντοτε υπάρχουν. Μας αποκαλούσαν π.χ. μερικές γυναίκες «βλαχόπουλα» η μία, Γαλάνω θυμάμαι τη λέγανε, κουμουνιστές μας ανέβαζε – κουμουνιστές μας κατέβαζε, επειδή το χωριό μας ήταν στην πλειοψηφία του δημοκρατικό, «μικρή Μόσχα» το αποκαλούσαν τότε.

Περνούσε ο καιρός εκεί στη γριά-Σιάλαινα. Πολύ κρύο το χειμώνα. Η σίτισή μας πολύ φτωχική. Το διάβασμα στο κρεβάτι κάτω από τα λιγοστά - και κείνα - σκεπάσματα και μέσα στο τρεμάμενο θαμπό φως μιας τσιμπλόλαμπας. Ο Μαρίνης κι ο Κώτσιος κάτι βράδια μαζεύονταν εκεί στο μισόσβηστο τζάκι μαζί με τη γριά-Σιάλαινα και εκεί μοιάζανε με τη «Σταχτομαζώχτρα» του Παπαδιαμάντη, που τα ορφανά, ο Γέρος και η Πατρώνα, σγαρλάγανε τη σβησμένη στάχτη και έτσι αυτό δημιουργούσε την αίσθηση ότι ζεσταίνονταν. Περνούσε ο καιρός και καλά, ας πούμε, περνούσαν ο Κώτσιος και ο Μαρίνης με τη γριά-Σιάλαινα, ώσπου κάποια στιγμή πίστεψαν ότι από τα αυγά που τους φέρνανε κάθε Κυριακή οι μανάδες τους, κάθε τόσο, τους λείπανε μερικά. Ω… τι κακό σε βρήκε καημένη γριά-Σιάλαινα!! Ρε, παιδιά, μήπως κάνατε λάθος; Μήπως κάτι άλλο συνέβαινε; Τότε κανένας δεν κλειδαμπάρωνε τις πόρτες. Γύριζαν και διακονιάρηδες, το Ρεκούνι κοντά ήταν, παράξενο ήταν κάποιος να ’μπαινε μέσα και να ’κανε αυτό που εσείς φορτώνατε στη σπιτονοικοκυρά σας; Αλλά τα παιδιά – παιδιά, αυτό που σκαρφιστήκανε δύσκολα τους το έβγαζες από το μυαλό.

Ήρθαν οι απόκριες. Τα παιδιά δεν πήγαν στο χωριό ν’ αποκρέψουν με τους δικούς τους, δεν τους το επέτρεψε ο άσχημος καιρός που επικρατούσε. Ο Μαρίνης και ο Κώτσιος μαζευτήκαν κοντά στο τζάκι το βράδυ της Κυριακής της Αποκριάς ν’ αποκρέψουν με τη γριά-Σιάλαινα. Είχαν σκαρφιστεί να κάνουν κάποιο χάζι, κάποια πλάκα της σπιτονοικοκυράς, θα δούμε τι, και είχαν κάνει κάποια προ-συνεννόηση. Παρόλα αυτά τους είχαν μείνει τρία αυγά. Τα βάλανε ένα-ένα στη σειρά στη σπούρνη (στάχτη με μικρά μισοσβησμένα κάρβουνα) τα ονοματίσανε, το πρώτο της σπιτονοικοκυράς, το δεύτερο του Κώτσιου, το τρίτο του Μαρίνη και, περιμένοντας να ψηθούν, παρακολουθούσαν με αγωνία να ιδούν ποιο θα ιδρώσει. Έτσι το είχαν ακούσει από γονείς, από παππούληδες και προσπαππούληδες ότι όποιου το αυγό ιδρώσει είναι εργατικός και όποιου δεν ιδρώσει είναι τεμπέλης. Να σκεφτείς ότι αυτά τα τρία αυγά είχαν όλα-όλα ν’ απονηστέψουν, μη φανταστείς μπριτζόλες, λουκάνικα, ορεκτικά, σαλατικά, ε, είσαι στα καλά σου; Α, ναι είχαν κι ένα μικρό κομματάκι μυτζήθρα ξερή να προσφαΐσουν με λίγο καψαλισμένο ψωμί, να κρατήσουν και μερικά τρίμματα που τους χρειάζονταν για… την πλάκα που προαναφέραμε.

Να και αρχίζει η εφαρμογή του προ-συνεννοημένου σχεδίου. Ρίχνοντας ένα τρίμμα μυτζήθρα στη φωτιά ο Μαρίνης ρωτάει τον Κώτσιο:

-          Τι καίω; - Καις τα ποντίκια.

-          Τι καίω: - Καις τους ψύλλους. 

-          Τι καίω; - Καις και αυτόν, όποιος κι αν είναι, που μας κλέβει τ’ αυγά. Αυτά και  μέσα στο μισοσκόταδο έριχναν λοξές ματιές στη θεια-Σιάλαινα να ιδούνε την αντίδρασή της και να καταλήξουνε σε κάποιο συμπέρασμα σχετικά. Τίποτα, «χάνεις το πράμα σου, χάνεις και την ψυχή σου».

Πάντως η αφορμή δόθηκε και τα παιδιά σήκωσαν μπαϊράκι, ξενοικιάζουν και από τη γριά-Σιάλαινα και νοικιάζουν δίπλα στη γριά-Γιαννούσαινα. Θα μου πεις τι νοικιάζουν αφού συμφώνησαν να μην πληρώνουν νοίκι αλλά αντί αυτού να νοικοκυρεύονται μόνα τους και να φροντίζουν την ανήμπορη-μοναχική ενενηντάχρονη γριά-Γιαννούσαινα. Ναι βρήκες παιδιά να φροντίσουν γριά. Άει στο καλό σου Χριστιανέ μου. Μα και τι φροντίδα να της κάνουν; Άκου να ειδείς. Έπεφταν να κοιμηθούν. Δεν είχαν συμπληρώσει καμιά ώρα ύπνο και άρχιζε η γριά:

-          Κώστα, ε Κώστα, Κώστα, ε Κώστα; Ξυλόχτενο πήγαινε η γλώσσα της.

-          Κώστα, ε Κώστα, και τι λέτε ότι ήθελε; Να σηκωθεί ο Κώστας ν’ ανάψει φωτιά, να ζεστάνει νερό, και να το ρίξει στη θερμοφόρα και μ’ αυτή να καταλαγιάσουν οι πόνοι της γριάς-Γιαννούσαινας. Τι να σου κάνει κι αυτή, τι να σου κάνουν και τα παιδιά; Δύο εβδομάδες αντέξανε, τα φορτώσανε και πήγαν σ’ ένα ακατοίκητο σπίτι, εκεί στην ίδια γειτονιά και κάθισαν καναδυό μήνες ώσπου τελείωσε το σχολικό έτος. Στο ίδιο ακατοίκητο σπίτι κάθισαν και το επόμενο σχολικό έτος ο Μαρίνης και ο Κώτσιος αλλά και ο αδερφός του Μαρίνη ο Διαμαντής. Νοικοκυρευόντουσαν μόνοι τους αλλά είχαν και το μυαλό τους ήσυχο από τα ινάτια των νοικοκυράδων.