Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2012

‘’Ο Ξερικός και το κουστούμι’’

Γράφει ο Παλιοπυργήσιος
Ήταν, λέει, γύρω στο 1935, τότε που ο Πάνος Παπαναστασίου (Ξερικός), 15 χρονώ περίπου παιδαρέλι, ζούσε στον Παλιόπυργο μαζί με τη χήρα μάνα του, τη μεγαλύτερη του αδερφή Παναγιώτα και τις μικρότερες από αυτόν αδερφές του Θοδώρα και Αγγέλω.
Πολύ φτωχή οικογένεια, «τα βγάζανε πολύ δύσκολα πέρα» με κάτι λίγα μαρτίνια (μια 15αριά γιδοπρόβατα), δυο-τρεις ζευγιές χωράφι , πέντε-έξι κοτούλες, μια ανεσμίδα (γουρνοπούλα), το σκυλί… Όπως και άλλες οικογένειες.
Ήταν στα μέσα περίπου του Φλεβάρη και οι εργατιές, από πολλά χωριά της φτωχής και άγονης Γορτυνίας, ετοιμάζονταν παρέες - παρέες, να φύγουν για την περιοχή του Πύργου ή την περιοχή του Αιγίου κι εκεί να δουλέψουν στο σκάψιμο των σταφιδαμπέλων, να βγάλουν μερικά χρήματα και μ’ αυτά να «κλείσουν καμιά τρύπα» , «να πορέψουν καμιά φτώχεια».
Ήταν πολύ κουραστική η δουλειά, αρκετά δυσμενείς οι συνθήκες. Δύστροποι και υπερβολικά απαιτητικοί οι ιδιοκτήτες (τ’ αφεντικά) των σταφιδαμπέλων, μόλις ανεκτή η σίτισή τους, πολλές φορές άσχημες καιρικές συνθήκες κ.λ.π.
Συνήθως δούλευαν από 15 έως 25 μεροκάματα και ο κόπος τους πληρωνόταν με μερικά χρήματα. Όταν τελείωνε η δουλειά ετοιμάζονταν για την επιστροφή αφού έκαναν μερικά ψώνια . Οι τσιούπες ξόδευαν σχεδόν όλα τους τα χρήματα ψωνίζοντας ότι θεωρούσαν απαραίτητο για την προίκα τους, π.χ. πιάτα, κουταλοπίρουνα, μια πέτσα (τόπι με αρκετά μέτρα πάνινο ύφασμα για σεντόνια, για πουκάμισα, για σώβρακα κ.λ.π.), ένα πακέτο νήμα (πρώτη ύλη για υφαντά στον αργαλειό) και άλλα…
Αποφάσισε και η μάνα του Ξερικού να πάρει τη μεγάλη της τσιούπα, την Παναγιώτα, να μπούνε σε μια παρέα με άλλους πατριώτες μας και να πάνε στου Λαμπέτη, ένα χωριό του Πύργου να δουλέψουν στο σκάψιμο.
-Πάνο, παιδάκι μου, εγώ και η Παναγιώτα θα πάμε για σκάψιμο, θα λείψουμε κοντά ένα μήνα . Εσύ εδώ θα κάτσεις νοικοκύρης, θα’ χεις το νου σου στο σπίτι, στα τσιουπιά, στα μαρτίνια και, πρώτα ο Θεός, όταν με το καλό γυρίσουμε θα σου φέρουμε και σένα ένα κουστούμι.
Έφυγαν, περνούσε ο καιρός, βρήκαν δουλειά-δεν βρήκαν, έκανε καλός καιρός-δεν έκανε, ποιος ήξερε. Σιγά μην υπήρχαν τηλέφωνα να επικοινωνήσουν. Ο Ξερικός πάντως με πολλή αγωνία περίμενε το κουστούμι. Και στον ύπνο του το βλεπε.
Πέρασε ο καιρός και γύρισε η μάνα του και η Παναγιώτα, κουστούμι όμως πουθενά. Θέλεις γιατί δεν δουλέψανε όσο υπολογίζανε, θέλεις γιατί ήθελαν να ικανοποιήσουν άλλες πιο βασικές ανάγκες, δεν του φέρανε κουστούμι όπως του είχανε τάξει. Κεραυνός του’ρθε κατακέφαλα του Ξερικού. Και με το δίκιο του . θα το φόραγε να χορέψει του Αη-Γιωργιού στο πανηγύρι με κείνο το ντεφαρίκι που τον συνοδεύει μέχρι σήμερα στα 90 του. Στενοχωρήθηκε, καπριτσώθηκε.
Μετά από δυο-τρείς μέρες, εκεί που έβοσκε τα μαρτίνια, βλέπει κάτι χασάπηδες.
-Γεια σου, ρε καλόπαιδο
-Γεια σας.
-Μπας κι έχεις κανά σφαχτό για πούλημα;
-Ναι, κάτι έχω, και τους βγάνει τρείς μηλιόρες (δίχρονα προβατάκια – αγέννητα) που τις είχαν κρατήσει «για έχα» (αναπαραγωγή). Εύκολα τα κανονίσανε στην τιμή. Πήραν οι χασάπηδες τα τρία σφαχτά, πήρε ο Πάνος τα λεφτά και γεμάτος χαρά τα΄βαλε στην τσέπη του.
Την άλλη μέρα πρωί-πρωί , μια και δυο στη Στρέζοβα. Μπαίνει στο πρώτο εμπορικό που συνάντησε, πρόβαλε μερικά ντρίλινα κουστούμια, βρήκε αυτό που του ταίριαζε και πήρε το δρόμο της επιστροφής.
Πιο πέρα από την Ποδογορά χώνεται μέσα σε μια τούφα πουρνάρια, βγάζει τα χιλιοτρυπημένα και τα χιλιομπαλωμένα και πάλι χιλιοτρυπημένα, από την πολλή χρήση ρούχα του ( μ’αυτά τον είχε συνηθίσει το σκυλί του) και φοράει το καινούριο του κουστούμι.
Γιομάτος χαρά και με καμάρι φτάνει στο καλύβι τους. Έλ μου όμως που τον είδε απότομα το σκυλί από πίσω, αγνώριστος, χυμάει και τον δαγκώνει στο πόδι. Ε, τι τον θες τον Ξερικό, δεν τον έμελε για τον πόνο από το δάγκωμα αλλά για το σκίσιμο του παντελονιού. Γεμάτος νεύρα σηκώνει το ραβδί του και του φέρνει μία κατακέφαλα, κείνο κουτρουμπούλες σκαπέτησε κάτω από μια πεζούλα (μάντρα) και το αρούλημά του έφθασε στα μεσουράνια.
Τώρα συ φαντάσου τη στενοχώρια του Ξερικού αλλά και στοχάσου πόσο μεταμορφώνει τον κάθε άνθρωπο το χρήμα, όχι μόνο στη εμφάνιση του αλλά και στον εσωτερικό του κόσμο. Εδώ πια βρίσκει την εφαρμογή της η παροιμία «τ’ άσπρα (χρήματα) κατεβάζουν τ’ άστρα και γκρεμίζουν κάστρα».

26 σχόλια :

  1. Ανώνυμος9/1/12 18:46

    Χτύπησες φλέβα χρυσού, κέντρο παλιόπυργου.
    Φανταστική αφήγηση.
    Ναναι καλά ο Ξερικός που όλοι τον αγαπάμε.
    Εσένα παλιοπυργήσιε σε ευχαριστούμε και μάλλον έχεις πολλά να γράψεις. Νοστήμισε με τον δικό σου τρόπο το σαιτ. Πιστεύω οτι είναι πολλοί που μπορούν να γράψουν ας ξεπεράσουν την όποια αδυναμία έχουν.
    BG

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος9/1/12 21:20

    Μακρής: τα κουρντάου ρε τα κορντάου.
    Νις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ντορης9/1/12 22:23

    Μαρουτας στη μαρουτενα,μαρουτενα ανε θελο καφε,μαρουτενα και γο θελο γιωρη, μαρουτας ανε φτιαξε δυο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος9/1/12 22:38

    Μπράβο σου παλιοπυργήσιε,γράψε και αλλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος9/1/12 23:45

    και γιατι δε στειλανε τον ξερικο για σκαψιμο???gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος9/1/12 23:52

    Νις,συμφωνώ μετον ΒG. Απ΄ότι βλέπεις έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα και σε συγγραφείς,χρονογράφους κ.λ.π. αρκεί πλέον καθένας μόνος του να το πάρει σοβαρά απόφαση και να μεταφέρει τις ικανότητες, τις γνώσεις του,τις εμπειρίες και κυρίως τα βιώματά του από το χωριό μας στο sait που τόσες συγκινήσεις μας προοσφέρει.
    I BAS

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αβαδαίος είπε και ξανά10/1/12 09:30

    Ένας είναι ο τύπος, ο γλεντζές, ο μερακλής, ο καραμπουζουκλής ! Ο Ξερικός.
    Κι επειδή του χρωστάω το καλύτερο γλέντι της ζωής μου (με Δήμο Ντουσια κλπ) ευκαρία είναι να του το ξεπληρώσω με μία λέξη :
    Ο μ ο ρ φ ά α α ν τ ρ α μ ο υ !...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος10/1/12 11:41

    Συμφωνώ απόλυτα με όλους τους σχολιαστές της ιστοσελίδας μας. Ο συμπαθέστατος υπερήλικας γέροντας του χωριού μας,ο Ξερικός,η σφραγίδα -εικόνα , θα έλεγα, του σημερινού χωριού μας,έχει την προσωπική του διαδρομή και έχει διαμορφώσει με τα έργα και τις πράξεις του τον προσωπικό του χαρακτηριστικό τύπο.Πολλά έζησε και πολλά έχει να μας αφηγηθεί σχετικά με το χωριό μας .Ας σπεύσουμε λοιπόν, εμείς οι σπουδαγμένοι και ας τα καταγράψουμε για να τα διασώσουμε, όσο είναι εν ζωή, ο αγαθός γέροντας.
    Αν εμείς οι πνευματικοί άνθρωποι ,κι είμαστε πάνω από διακόσιοι ,δάσκαλοι και καθηγητές και άλλοι επιστήμονες ,μεταφέρουμε στην ιστοσελίδα μας όσα ακούσαμε ,γνωρίσαμε και βιώσαμε στο χωριό μας θα κρατήσουμε ζωτανή , επίκαιρη και ανανεωμένη την ΑΓΟΡΑ μας και θα την ανεβάσουμε ποιοτικά ,ο δε φίλος μας Νις δε θα έχει πρόβλημα πολιτιστικού υλικού για πολλά χρόνια!!!
    Φίλε Παλιοπυργήσιε ,τώρα που ξεκίνησες,συνέχισε να αφηγείσαι και να ανασταίνεις με το προσωπικό σου απλό ύφος ανθρώπινες μορφές και παλιά δρώμενα του χωριού μας.Μας γεμίζεις χαρά και ικανοποίηση .
    marpolix

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ζήλευα με τα blogs άλλων τόπων που έπεφταν στα χέρια μου. Έλεγα.....ένα Μυγδαλιώτικο δε θα βρω? Και να που έμελε να πέσει κι αυτό στην αντίληψή μου. Δεν έχω μνήμες, δεν έχω ζήσες από το χωριό μας....Είμαι μικρή και άβγαλτη (χαχαχα)....ε, όχι και πολύ μικρή αλλά δεν το ζησα καθόλου. Το αγαπώ από αίμα.....από τις θύμισες του πατέρα μου...από ιστορίες χιλιοειπωμένες από ξαδέρφια και μπαρμπάδες...Το αγαπώ και αισθάνομαι ευλογημένη που η ορεινή γορτυνια κυλάει στις φλέβες μου...
    Θα το δείξω το μπλογκάκι στον μπαμπάκο μου (Ο κουρής ο Θόδωρος είναι) και θα του το διαβάσω....Θα χαρεί! Κι εγώ χάρηκα πατριώτες........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ανώνυμος10/1/12 12:07

    Έτσι μπράβο ! N αβγαταίνουμε Tούλα
    πκ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αβαδαίος10/1/12 12:32

    Κουρής - Καριούσης : Το πλέον διακεκριμένο θεατρικό ντουέτο της μεταπολεμικής Γλανιτσιας! Όταν παρίσταναν τον Τζάβα με την Τζάβαινα, δεν σου έμενε άντερο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος10/1/12 12:37

    .Ειχα ακούσει Αβ οτι κάποτε τον ανέβασες στο καμπαναριό .Δεν ήξεραν όμως να μου το ειπούν καλά.
    Nis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Αβαδαίος ξανα10/1/12 13:05

    Όταν ο Κουρής ήταν μικρός, έτρωγε μια τριψιάνα ξινόγαλο το πρωί, μία προβατόγαλο το μεσημέρι και μία γιδόγαλο το βράδυ. Το αυτό διαιτολόγιο ακολούθησε κι όταν έγινε Πειραιώτης- Αθηναίος : έπαιρνε μια γαβάθα γάλα της ΕΒΓΑ και το βάπτιζε κοκκαλιαρίσιο. Αποτέλεσμα ; Δεν έχει πάει ποτέ σε γιατρό και είναι πάντα ένας ωραίος εραστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ανώνυμος10/1/12 13:11

    Ποιόν εννοείς Νις ;
    Αβ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος10/1/12 13:34

    Και τώρα δόστου γάλα και πάρτου την ψυχή....

    Ας είναι καλά ο ...γυφτάκος μου....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Αβ, ξανα ματα10/1/12 13:40

    Αν εννοείς τον Ξερικό, δεν θυμάμαι καλά, αλλά έγινε κάπως έτσι : Εγώ βαρούσα συνέχεια την καμπάνα ξημερώματα στην Ανάσταση και ο Παπαπάνος στο Ιερό άφριζε απο τα νευρα του. Φώναξε λοιπόν κάποιος "έρχεται ο παπάς να σε τσακίσει". Το ακούει ο Δήμος του Ντούσια και μου φωνάζει "μη σκσιάζεσαι, κατέβα να ανεβάσουμε τον Ξερικό". Πάντως, όρκο δεν παίρνω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Αβ, τελειώνοντας για σήμερα ξανα10/1/12 14:16

    Αλλά εγώ τον Ξερικό τον θυμάμαι στα πρότερα χρόνια της ανέχειας με τραγιάσκα και γκλίτσα, στα ύστερα χρόνια της ευημερίας τον θυμάμαι με ένα αριστοκρατικό σκούρο δίκοχο και τώρα εδώ, στην ηλεκτρονική εποχή της κατάπτωσης, τον βλέπω με ιταλικό ρεμπούπλικο. Ρε, πώς αλλάζει ο άνθρωπος επι το εκπολιτισκότερον...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ανώνυμος10/1/12 14:28

    Ναι τον ξερικό λέω
    Νις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. xaxaxaxaxa
    Kορυφαίες ιστορίες αδέρφια! Λοιπόν, ο Κουρής ο δικός μου, με γάλα και τριψιάνα άρχισε τη ζωή του, έτσι τη συνέχισε και ελπίζω τόσο ευχαριστημένος και να την τελειώσει όταν προστάξει ο κύριος. Λίγο η καρδούλα του τον πρόδωσε κάτι χρόνια πριν, την φτιάξαμε και επειδή σκιάχτηκε, το συνέχισε με γάλα 0%. Άθλια υποκατάστατα της κατσικίσιας παραγωγής, αλλά τι να κάνει ο μαύρος........Από το ολότελα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ανώνυμος10/1/12 14:51

    Τώρα, πια, Νις που κατάφερες το ανέφικτο διαδικτυακά και "χώνεις" το ένα θέμα μέσα στο άλλο, μπορείς μας σερβίρεις Παλιοπυργήσιο ασορτί με Βαγγέλη Τζιράκα και τοιουτοτρόπως να καμαρώνουμε για το πρωτογενές μας πλεόνασμα...και φυσικά για τις ηλεκτρονικές σου δεξιότητες
    Γιάννα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Ανώνυμος10/1/12 15:07

    Εσένα Τούλα σε χρειαζόμαστε
    [το συνέχισε με γάλα 0%. Άθλια υποκατάστατα της κατσικίσιας παραγωγής, αλλά τι να κάνει ο μαύρος......]
    Της γιδίσιας.. αν μου επιτρέπεται η διόρθωση.
    Νις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Γιδίσιας, ναι......Συγγνώμη! Και είμαι και γεωπόνος ανάθεμά με!
    Εδώ είμαι πια, για ό,τι με χρειάζεστε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Ανώνυμος10/1/12 19:12

    Ξενύχτισα μια εβδομάδα γι αυτή την πατέντα Γιάννα .Ευχαριστώ
    Νις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. κουκος11/1/12 03:25

    νις την παραγωγη ετσι τη λενε οι ειδικοι αλλα το γαλα το λεγαμε γιδιο αν θυμαμαι καλα !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ανώνυμος11/1/12 15:45

    γίδιο ναι....σωστα
    Νις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Ανώνυμος5/9/12 20:36

    Πρώτα- πρώτα μου θυμήσατε τα παιδικά μου χρόνια στον Κουρπό και την Μερίδα με όλους τους Παλιοπυργίσιους και τους Κοκαλιαρίτες, γιατί και εγώ έχω αίμα γλανιτσιώτικο. Είμαι κόρη του Γιώργη Ρουμελιώτη του Φουλά από την Ποδογορά. Συγχαρητήρια για το μπλοκ σας. Πάντα θα με συνοδεύουν οι αναμνήσεις από το ποτάμι και τους ανθρώπους του

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.