Είπες: «Τώρα θα κοιμηθώ εν ειρήνη» κι οι άλλοι μουρμουρίσανε λυπητερά: «Πάει, γλύτωσε από τα βάσανα»· ο παπάς σού έψαλε: «Αιωνία η μνήμη»· και κάποιος φύτεψε απάνω στο κεφάλι σου ένα σταυρό με τ’ όνομά σου και με τη χρονολογία του ιστορικού συμβάντος: «Γιάννης Μαγκούφης. 1884-1943».
Κι όμως ούτε να κοιμηθείς σε αφήνουν, ούτε τη μνήμη σου να διαιωνισθεί, ούτε τ’ όνομά σου να αντιμετωπίζει το χρόνο και τη φθορά, όπως η κορυφή του Ολύμπου, μα ούτε την προσωπικότητά σου να διασώσεις στον απάνου και στον κάτου κόσμο! Νύχτα με βροχή ή με άστρα ένας ίσκιος, ένα κομμάτι σκοτάδι, ξεκόβει από τη μάζα της πίσσας και γλιστράει μέσα στο κοιμητήρι. Είναι ο… συλλέκτης.
Πατάει απάνου στο σώμα σου. Ανοίγεις τα μάτια σου και πατάς τις φωνές κι οι φωνές του κάτου κόσμου δε βλέπουν και δεν ακούνε στον απάνου. Ο συλλέκτης είναι λωποδύτης. Ξεριζώνει έναν-έναν τους σταυρούς από τους τάφους, όσους μπορεί να κουβαλήσει σε μια διαδρομή, και φεύγει. Αύριο θα τους κάψει στο τζάκι να βράσει τα φασόλια του ή θα τους πουλήσει για καυσόξυλα.
Αυτό έγινε πολλές φορές, ως φαίνεται, σε κάποιο συνοικιακό νεκροταφείο. Θα πείτε «ιεροσυλία». Ίσως. Δεν είναι όμως και τυμβωρυχία. Μάλλον απλή λωποδυσία ψιλικατζήδων της δουλειάς. Όμως, αφού έλειψε ο σεβασμός για τους ζωντανούς, δεν είναι και τόσο ακατανόητο να λείψει και για τους πεθαμένους. Απλούστατα, ο λωποδύτης εφάρμοσε κυριολεχτικά το δόγμα που εφαρμόζουν οι άλλοι μεταφορικά: «Ο θάνατός σου ζωή μου».
Σημείο των καιρών. Αφού κόψανε τα πεύκα από τα δάση κι ερημώσανε την Αττική· αφού ξεσηκώσανε τους φράχτες των κήπων και τους πάγκους· αφού ξεκολλήσανε από τα γιαπιά τις ξυλωσιές, ήρθε και η σειρά των τάφων.
Αλλά δεν είναι μονάχα αυτό. Όπου υπήρχε σε δημόσιο μέρος σιδερένιο κάγκελο ή συρματόπλεγμα έκανε φτερά. Ακόμα και τα ξύλινα γεφυράκια στην περιφερειακή τάφρο του Λυκαβηττού τα πήρανε στον ώμο και «παν, παν…»
Όλ’ αυτά θα ξαναγίνουνε μια μέρα. Ό,τι δεν ξαναβρίσκεται είναι η προσωπικότητα που χάνεται. Γιατί το όνομα του ανθρώπου είναι όλη του η προσωπικότητα. Κι όποιος χάνει τ’ όνομά του, δεν ξέρει ούτε ο ίδιος ούτε οι άλλοι ποιος είναι. Αυτό πάθανε οι πεθαμένοι που τους πήρανε το όνομα μαζί με το σταυρό.
Φαντάζεστε τι μπέρδεμα θα γίνεται στον άλλο κόσμο μεταξύ των κατοίκων του:
-Αυτό το σπίτι είναι δικό μου.
-Όχι. Είναι δικό μου.
-Και ποιος είσαι εσύ;
Μιλιά. Δεν ξέρει.
-Εσύ ποιος είσαι;
Μιλιά κι ο άλλος. Δεν ξέρει κι αυτός. Ψάχνουνε να βρούνε την «ταυτότητά» τους. Μα η ταυτότητα (ο σταυρός) δεν υπάρχει. Η αιωνία μνήμη έγινε αιωνία αμνησία.
Αλλά και στους ζωντανούς συγγενείς και φίλους δε θα υπάρχει λιγότερο μπέρδεμα. Θα πηγαίνει η Μαρία και θα τραβάει τα μαλλιά της στον τάφο του Πίπη, αντίς του Κώστα· θα πηγαίνει κι ο Τάκης να κλαίει στον τάφο της Ευτέρπης αντί της Λόλας.
Να τι κακό κάνουνε οι λωποδύτες των σταυρών. Αυτοί θα καίνε τα καυσόξυλά τους, θα μαγειρεύουν και θα ζεσταίνονται με τα «ονόματα» των άλλων· κι οι πεθαμένοι θα γυρίζουν ανάμεσα στους ίσκιους του αιωνίου ερέβους ινκόγκνιτο, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς να είναι «αυτοί».
Έτσι μονολογούσε άνθρωπος πεισιθάνατος, που περιμένει ώρα την ώρα το τελευταίο προσκλητήριο για να ησυχάσει. Και τώρα φοβάται… Φοβάται μην του κλέψουν το «εγώ» του.
Χρονογράφημα του Κ. Βάρναλη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΪΑ στις 8/12/1943
από το βιβλίο «ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ – ΦΕΪΓ ΒΟΛΑΝ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ»
Επιμέλεια – Έκδοση Γ. ΖΕΒΕΛΑΚΗΣ, Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
18.10.21
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτόνομα
Χθες πάνω στις «Απόψεις», αριστερά ο Μιλτιάδης Βαρβιτσώτης και δεξιά η Όλγα Γεροβασίλη. Τι είπαν; Ε, α! Αν κάτσουμε να λέμε το τι λέει ο καθένας, δεν θα μένει χώρος και χρόνος για να λέμε τα δικά μας. «America First» ( Πρώτα η Αμερική) έλεγε ο Τραμπ, “Aytonoma First” ( πρώτα τα Αυτόνομα) λέμε εμείς... και ας φαίνεται ότι «τραμπίζουμε» ολίγον. Είναι οφθαλμαπάτη.
***
Δεν προλάβαμε να γράψουμε για την επίσκεψη της Μέρκελ στην Άγκυρα προκειμένου να αποχαιρετίσει εγκαρδίως τον Ερντογάν και να που σήμερα διαβάζουμε στην εφημερίδα: «Η Μέρκελ έρχεται στην Ελλάδα κατόπιν προσκλήσεως του κ. Μητσοτάκη». –Πώς το εξηγείς αυτό, Θανάση; --Είναι ευεξήγητο, φίλε. Μας διαβάζουν κάθε πρωί στο Μαξίμου η Αριστολελία και ο Οικονόμου και εισηγούνται στον Κυριάκο το πρέπον.
***
“Χαιρετίσματα λοιπόν στην εξουσία
εγώ κρατάω την ουσία ... “ (Β.Π.)
Λίγη μουσταλευριά θα τους κόψει να της δώσουνε
ΑπάντησηΔιαγραφή19.10.21
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ υ τ ό ν ο μ α
Άκου πράμα! Ένας ξενιτεμένος δαιμόνιος Έλληνας- ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου οίκου ανοχής της Βιέννης- προκειμένου να ενισχύσει το εμβολιαστικό πρόγραμμα της Αυστρίας, μετέτρεψε την επιχείρησή του σε εμβολιαστικό κέντρο. Τι σκέφτηκε; Απλούν. Σε κάθε άντρα που θα εμβολιαστεί στον οίκο ανοχής δίνει ένα κουπόνι των 30 ευρώ που θα μπορεί να το εξαργυρώσει στις υπόλοιπες υπηρεσίες που προσφέρει το «κοινωφελές ίδρυμα», όπως η χρήση της πισίνας, της σάουνας και του εστιατορίου, ενώ το σεξ πρέπει να το πληρώσει από την τσέπη του.
--Πανέξυπνος ο Έλληνας, φίλε.
–Εξυπνάκιας, αγαπητέ, αφού θα το πληρώνω από την τσέπη μου... !
***
Τη μια μέρα διαβάζεις στις εφημερίδες ότι ανακαλύφθηκε ένας αστερισμός εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη και την άλλη διαβάζεις τι ακριβώς ήταν αυτό που άνοιξε το δρόμο των δεινοσαύρων εδώ στη Γη πριν από εκατομμύρια έτη. Συμπέρασμα ; Α, καλά τώρα...!