Τετάρτη 1 Ιουνίου 2016

Οι αρχαίοι έπαιζαν ντάμα, σκάκι, τρίλιζα και ζάρια

 Στο χώρο της σημερινής Βουλής, όπου πολλές φορές έχει παιχτεί η τύχη του ελληνικού λαού στα ζάρια, εντοπίστηκε το αρχαίο σύμπλεγμα παικτών επιτραπέζιου παιχνιδιού τύχης και στρατηγικής, που παρουσιάζει από χθες Τρίτη το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην αίθουσα του Βωμού. Πρόκειται για την κεντρικότερη αίθουσα του ΕΑΜ, που φιλοξενεί το «Αθέατο Μουσείο». Ευρήματα που βγαίνουν από τις αρχαιολογικές αποθήκες μεταφέρονται σε ειδική προθήκη, παραμένουν εκεί επί δίμηνο και συνδυάζονται με ξεναγήσεις από τους αρχαιολόγους.
Μετά από τα οκτώ θαυμάσια αντικείμενα που ήρθαν στο φως της έκθεσης έως τώρα, το Αθέατο Μουσείο υποδέχεται λοιπόν «ένα παιχνίδι για φίλους». Πρόκειται για ένα πήλινο σύμπλεγμα δύο ανδρών και μιας γυναίκας, που είναι απασχολημένοι με ένα επιτραπέζιο παιχνίδι τύχης και στρατηγικής. Το «παιχνίδι για φίλους».
Οι τρεις μορφές που παρουσιάζονται φορούν χιτώνα και ιμάτιο. Ένας άνδρας και μια γυναίκα κάθονται σε αναπαυτικά καθίσματα με πλάτη και παίζουν πεσσούς σε άβακα ο οποίος χωρίζεται σε 6 επί 7 τετράγωνες θέσεις. Ο άβακας ήταν μια πήλινη πινακίδα, μια σανίδα, κάτι που δεν έχει βάση: Ἄβαξ• κυρίως ὁ μὴ ἔχων βάσιν, καταχρηστικῶς δὲ καὶ ἐπὶ οἵουδήποτε σανιδίου. Θα πρέπει να το φανταστούμε κάτι σαν τη σημερινή ντάμα, αφού και οι πεσσοί ήταν πούλια ή πιόνια. Διακρίνονται δώδεκα πεσσοί σε διάφορα τετράγωνα.

Η γυναίκα έχει απλώσει τα χέρια στον άβακα σαν να πρόκειται να σχολιάσει κάποια κίνηση ή εξέλιξη του παιχνιδιού. Ο δεύτερος άνδρας, που έχει χαρακτηριστικά νάνου, παρακολουθεί το παιχνίδι καθισμένος σε σκαμνί. Ο νάνος στρέφει το κεφάλι προς τον νικητή του παιχνιδιού. Φαίνεται πως είναι ο άνδρας, επειδή κάτω από το κάθισμά του ο καλλιτέχνης έχει σχεδιάσει έναν ρόδακα. Αντίθετα, η γυναίκα είναι η χαμένη, συμπέρασμα που συνάγουμε από το ότι το πίσω μέρος του καθίσματός της έχει φτερά χήνας, σύμβολο ατυχίας και ήττας. Το σύμπλεγμα χρονολογείται στον 1ο αι. μ.Χ. και βρέθηκε σε τάφο κατά την ανασκαφή του χώρου των τότε βασιλικών ανακτόρων (σημερινό κτήριο του κοινοβουλίου) το 1855.
Τα παιχνίδια στρατηγικής με τους πεσσούς, θεωρούνται από τα αρχαιότερα επιτραπέζια παιχνίδια, σύμφωνα με τη διευθύντρια του ΕΑΜ, Μαρία Λαγογιάνννη- Γεωργαράκου. Η πεσσεία (επιτραπέζια παιχνίδια) αναφέρεται στην Οδύσσεια και στο αρχαίο δράμα. Σύμφωνα με μια αρχαία δοξασία, το παιχνίδι εφηύρε ο Παλαμήδης κατά την παραμονή των Αχαιών στην Αυλίδα, πριν ξεκινήσουν για την Τροία. Πρόκειται για παιχνίδια στρατηγικής και οξύνοιας, μορφές των οποίων είναι δημοφιλείς και μέχρι σήμερα.
Τα παιχνίδια έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη σωματική και νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Η παιδαγωγική τους αξία επισημαίνεται από τον Πλάτωνα, ο οποίος αναφέρει ότι το παιδί πρέπει να ασχολείται με τα ομαδικά παιχνίδια, ώστε να προετοιμαστεί καλύτερα για τη μελλοντική ιδιότητα του πολίτη. Xωρίζονταν σε ατομικά και ομαδικά, ενώ αρκετά από αυτά προέβλεπαν και τη χρήση αντικειμένων, όπως ζάρια και πούλια.
Για να παίξουν χωρίς τη χρήση άβακα τα παιδιά  πολλές φορές χάρασσαν τις γραμμές στο έδαφος και αντί για πεσσούς χρησιμοποιούσαν χάντρες, πετραδάκια, φασόλια ή άλλα συνηθισμένα αντικείμενα. Στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας είναι ορατές μεγάλες οκτάκτινες τρίλιζες χαραγμένες επάνω σε μάρμαρα. Σήμερα παίζουμε σκάκι, ο μακρινός του πρόγονος θεωρείται το παιχνίδι πόλεις ή πόλις ή χώρας. Χαράγματα έχουμε επίσης στα σκαλοπάτια και τα δάπεδα του ίδιου του Παρθενώνα. Πάνω από 50 λαξευμένα παιχνίδια εντόπισαν οι αρχαιολόγοι κατά τις εργασίες αναστήλωσης. Οι αρχαίοι Αθηναίοι φαίνεται πως περνούσαν πολλές ώρες παίζοντας τρίλιζα, γουβίτσες και σκάκι στα σκαλιά του Παρθενώνα, όπως και στο δάπεδό του. Το κακό είναι πως δεν μπορούμε να τα χρονολογήσουμε, αφού τα συγκεκριμένα παιχνίδια είναι διαχρονικά. Ξεκινούν από τα μυκηναϊκά χρόνια και φθάνουν μέχρι σήμερα.
Κορίτσια και αγόρια έπαιζαν τα κότσια ("αστραγάλους"). Το παιχνίδι χρειαζόταν τουλάχιστον τέσσερα κότσια, τα οποία ουσιαστικά ήταν οι αστράγαλοι από τα πίσω πόδια προβάτων, κατσικιών ή ελαφιών. Τα κότσια είχαν έξι πλευρές, η καθεμία με διαφορετική «αξία», και σκοπός του παιχνιδιού ήταν να συγκεντρώσει κανείς τους περισσότερους πόντους. Νικητής ήταν όποιος κέρδιζε και στους τέσσερις γύρους του παιχνιδιού.
Στις 10 και 17 Ιουνίου, ημέρα Παρασκευή και στις 12 Ιουνίου και 17 Ιουλίου, ημέρα Κυριακή, ώρα 13.00, αρχαιολόγοι του Μουσείου υποδέχονται τους επισκέπτες στο χώρο της έκθεσης και συνομιλούν μαζί τους για τα αρχαία παιχνίδια τύχης και στρατηγικής και για την αιώνια ανάγκη των ανθρώπων να συνάπτουν και να ενισχύουν δεσμούς φιλίας, σε στιγμές ανάπαυλας και ευχαρίστησης. Απαιτείται απλή προμήθεια εισιτηρίου εισόδου στο ΕΑΜ.

Αντιγόνη Καρατάσου
πηγη

13 σχόλια :

  1. Ανώνυμος1/6/16 20:02

    και αματζες επαιζαν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος2/6/16 00:38

    Και ποδοσφαιρο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος2/6/16 01:54

    και πλευστεσιον

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος2/6/16 03:20

    Συμπολίτες μας λιποθυμούν στη ουρά των συσσιτίων για κανά χαλασμένο τρόφιμο .. Εταιρίες επί σκοπώ πτωχεύουν ( Ηλεκτρονική.. Ledra Marriot. Πυρσός κλπ κλπ )..Η αγορά ασφυκτιά από την έλλειψη ρευστότητας... Νέοι φόροι μας αποκεφαλίζουν.. Τα σπίτια μας πλειστηριάζονται ..Οι άρρωστοι μας ψοφάν σαν τα σκυλιά έξω απο τις εντατικές ....Και στη βουλή ασχολούνται με τις off shore των εκλεκτών τους και τις πριγκιπέσσες του Φίλη ''Κι εμείς οι δυστυχείς ηλίθιοι επΊ του κανα -πέους θεατές του αφανισμού μας ...
    Λίγη αιδώ ωρε πατριώτες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος2/6/16 10:33

    3.20 την νύχτα θυμήθηκες την τσίπα?
    Τα προηγούμενα χρόνια που ήσουνα?
    Θαύμαζες τον ογκολιθο που σου ρημαζε το τόπο μαζί με τσ άλλους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος2/6/16 11:52

    Μας έγινε εφιάλτης και δεν μπορούμε να κοιμηθούμε..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος2/6/16 11:56

    Ζητουν απο τους συνταξιουχους επιστροφη του ΕΚΑΣ απο τους δημοσιους υπαλληλους με πλαστα πτυχια γιατι δεν ζητουν επιστροφη μισθων;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος2/6/16 12:18

    Εξελίχτηκε ο καλύτερος μαθητής της δεξιάς ο Τσίπρας
    Το θέμα με τις off shore το επινοήθηκε απο τον τότε υπουργό δικαιοσύνης Αθανασίου ο οποίος εισήγαγε διάταξη νόμου για λίγες μόνο ημέρες προκείμενου να αθωώσει κατι λαμόγια που επαιρναν μίζες και αμεσως μετα την απέσυρε ισχυριζόμενος οτι εισήχθη και ψηφίστηκε κατά λάθος Σας θυμίζω τι προέβλεπε
    "Η συγκεκριμένη διάταξη προέβλεπε ότι στελέχη και υπάλληλοι δημόσιων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων που επιχορηγούνται από το Δημόσιο, όπως τα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά, η ΔΕΗ, αλλά και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άλλοι οργανισμοί, σε περίπτωση σοβαρών αδικημάτων, όπως η δωροληψία ή η διασπάθιση δημοσίου χρήματος, τιμωρούνται όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους διαπράττουν απιστία, υπεξαίρεση, ψευδή βεβαίωση, κατάχρηση εξουσίας, παράβαση καθήκοντος και δωροδοκία. Ο Αθανασίου καταργώντας αυτή την διάταξη με νόμο μερικών ημερών, αν και στην συνέχεια την απέσυρε προφασιζόμενος το λάθος, έδωσε την δυνατότητα σε όσους ήταν υπόδικοι μέχρι εκείνη την στιμή ως καταχραστές του δημοσίου, να εξασφαλίσουν το ακαταδίωκτο, αφού στην περίπτωσή τους θα εφαρμοζόταν ο ευνοϊκότερος για αυτούς νόμος, δηλαδή ο νόμος των 13 ημερών του Αθανασίου"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος2/6/16 16:27

    μαθε γιδαριο που σε λεει ο αλλος οτι ειμαστε πολλοι πλεον και εισαι ο μονος που θαυμαζεις τον τσιπρα η την χρυση αυγη....ουστ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ανώνυμος2/6/16 18:09

    Πού πήγε η προσωπική υπερηφάνεια του Ελληνα;
    Του Στέλιου Συρμόγλου


    Ναι, εκείνου του Ελληνα που διάβηκε αιώνες πριν την πυρίκαυστη ζώνη της ανθρωπότητας στοχαζόμενος με ευθύνη, συνέπεια και επαυξημένη συνείδηση των....
    πράξεών του, αλλά ταυτόχρονα και με κοινωνική συνείδηση.

    Αυτό συνιστά και την οδύνη της σημερινής κατάστασης. Κρίση της ατομικής συνείδησης είναι και κρίση της ελευθερίας και συνιστά τον ξεπεσμό της κοινωνίας. Γιατί η ελευθερία δεν είναι κάτι έξω από τη συνείδηση. Ξεκινά απ' αυτή και προς αυτήν επιστρέφει, έχοντας ως προορισμό την ακεραίωση του ατόμου, του πολίτη και της κοινωνίας.

    Το θέμα δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση. Είναι η κρίση της ατομικής συνείδησης,που εκτρέφει την όποια οικονομική και κοινωνική κρίση. Σ' ένα χώρο ιστορίας, όπως είναι η Ελλάδα, όπου οι μύθοι και οι αξίες έχουν πλέον θεριστεί από αντικοινωνικές πολιτικές πρακτικές κι όχι μόνο, επιβάλλεται ο αγώνας για να πλαστεί και να θεριέψει η προοπτική του ελεύθερου πολίτη. Του Ελληνα πολίτη, ο οποίος είναι θύμα μιας εκτροχιασμένης πορείας, μιας διαδικασίας που του επέβαλαν οι "σκάρτοι" της πολιτικής.

    Αν ο καθένας έχει μια τέτοια εποπτεία των πραγμάτων, κι αν δεν ανήκει στους προνομιούχους που κάνουν τη συνείδησή τους ό,τι θέλουν, θα σταθεί με πολλή περίσκεψη στις αντιφάσεις του πίνακα που παρουσιάζει η κοινωνία μας. Και οι ακραίες τουλάχιστον, θα αποκτήσουν στα μάτια του άλλη σημασία. Και πάμπολλες βεβαιότητες θα βρεθούν βαρύφορτες από ερωτηματικά...

    Ο Ελληνας μπροστά στη μοίρα του; Ο Ελληνας φορώντας στα μάτια τον επίδεσμο της αυτάρεσκης απομόνωσης; Ο Ελληνας αδιαφορώντας για ό,τι θα μπορούσε να γίνει πολύτιμος κρίκος για το μεγάλο σύνδεσμο των δυσπραγούντων πολιτών της κοινωνίας; Ο Ελληνας εγκλωβισμένος σ' έναν άγριο υποκειμενισμό, που έχει για έμβλημα τον αστόχαστο ατομικισμό;

    Τα ερωτήματα δεν επιδέχονται πρόχειρες και συναισθηματικές απαντήσεις. Απαιτούν προφανώς μια πλατύτερη θεώρηση της αντίδρασης του Ελληνα, ο οποίος μεταξύ των άλλων, αντί να δει κατάματα την πραγματικότητά του, κατάντησε "χρυσοθήρας", θαμπωμένος συχνά από το πλούσιο κοίτασμα των προσδοκιών που καλλιεργούν οι "ακατανόμαστοι" της πολιτικής αθλιότητας, έτοιμος πάντα να αντλήσει ό,τι προσφέρει η φλέβα του ατομικού ονείρου και της φαντασίωσης του...

    Η συνεννόηση των πολιτών μιας κοινωνίας προυποθέτει την οργάνωση των ατομικών θελήσεων γύρω από ένα κεντρικό και ενεργό πυρήνα ομαδικής συμφωνίας. Και καταλήξαμε μια κοινωνία ανενεργών πολιτών, χωρίς ενδιάμεσες αξίες, ανεκτική στην ανελευθερία, μονίμως παραπλανημένη από τη συγχορδία της ανεμπόδιστης πολιτικής κοροιδίας και ολιγαρκής στις αξιώσεις της.

    Μια κοινωνία που δεν ζητεί έστω το ελάχιστο ποσοστό αξιώσεων και καταφάσεων για να πετύχει το μέγιστο. Τελικά ο υπερτροφικός ατομικισμός των τελευταίων χρόνων περιόρισε το δημιουργικό στοχασμό και καθήλωσε κάθε ιδέα αντίδρασης. Στέρησε την κοινωνία από τη γόνιμη επικοινωνία των μελών της.

    Η απιστία στις αρχές δημιούργησε την αδιαφορία και ενίσχυσε την ελαστικότητα των συνειδήσεων. Οι έννοιες της ελευθερίας και της δημοκρατίας κάνουν "άσημη" σταδιοδρομία στην ελληνική πραγματικότητα. Ολοι ωστόσο είναι προσδεμένοι σ' αυτές τις έννοιες και τις επικαλούνται, χωρίς να γνωρίζουν το πραγματικό τους περιεχόμενο.

    Ολοι έχουμε υποστεί ομαδικό ευνουχισμό των ατομικών μας ελευθεριών και δικαιωμάτων. Ολοι μας έχουμε μεταβληθεί σε ενεργούμενα των σκοπών της πολιτικής, που τα δουλώνει και τα εγκαθιστά τη "ψυχολογία" του φόβου και της ανασφάλειας.

    Η πολιτική σκοπιμότητα ισοπέδωσε την ολότητα και την προβολή του συλλογικού εγώ. Στη διάλεκτο της ιστορίας όμως, κοινωνίες που υφίστανται τέτοιου είδους "ισοπέδωση", παρουσιάζουν μια δεινή δοκιμασία και κρίση της συνείδησης...

    πηγή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ανώνυμος2/6/16 23:26

    Η κυβέρνηση αυτή, δικαίως χαρακτηρίζεται ως ό,τι χειρότερο έχει δει ο λαός σε μνημονιακές-εθελόδουλες κυβερνήσεις. Συνεπώς, πρέπει να ανατραπεί μαζί με το σύνολο του σάπιου πολιτικού συστήματος που γεννά τέτοιες κυβερνήσεις και τέτοιες απάνθρωπες κυβερνητικές πρακτικές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος3/6/16 00:47

    ΣΥΜΦΩΝΩ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΓΡΑΦΩ ΕΔΩ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΟΜΜΑΤΑ ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙ ΞΕΡΕΙ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ανώνυμος3/6/16 10:26

    δεν υπαρχουν μονο κομματα υπαρχει και αδουλωτος λαος με σκεψη εκτος απο τα φυτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.