Αλήθειες και ψέματα για το νέο υπερ-Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων

 Του Γιώργου Φιντικάκη

Μισές αλήθειες περιλαμβάνει η κυβερνητική επιχειρηματολογία για το ρόλο του νέου υπερ-Ταμείου αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, την άσκηση εποπτείας από τους δανειστές, τον καταμερισμό των εσόδων του, και τον κατάλογο των κρατικών συμμετοχών και ακινήτων που θα μεταβιβαστούν σε αυτό.

Σε μια προσπάθεια να πείσει ότι η νέα δαιδαλώδης αυτή holding είναι συμβατή με τη ρητορική της κατά των αποκρατικοποιήσεων, η κυβέρνηση αφενός αποκρύβει την λίστα με την επόμενη γεννιά ιδιωτικοποιήσεων, αφετέρου επιμένει ότι το ανώτατο επίπεδο λήψης αποφάσεων βρίσκεται σε ελληνικά χέρια, εν προκειμένω στον υπουργό Οικονομικών. 

Εδώ βρίσκεται και το πρώτο κυβερνητικό ψέμα. Μπορεί το νομοσχέδιο να περιγράφει ως "ανώτατο όργανο του νέου Ταμείου, τη Γενική Συνέλευση του βασικού μετόχου, που εκπροσωπείται από τον υπουργό Οικονομικών" αλλά οι αρμοδιότητές του δεν είναι και τόσο ουσιαστικές όσο θέλει να προβάλει η κυβέρνηση. Ο υπουργός Οικονομικών δεν θα έχει λόγο σε καθοριστικές αποφάσεις, όπως για παράδειγμα η εκλογή του Διοικητικού Συμβουλίου του υπερ-Ταμείου, που θα ασκεί και το μάνατζμεντ. Ίσα-ίσα, που τα 5 με 7 μέλη του Δ.Σ του Ταμείου, και φυσικά ο Διευθύνων Σύμβουλος, ο οποίος εκτός απροόπτου θα είναι Έλληνας, θα διορίζονται κατευθείαν από ένα ανώτερο όργανο :

 Το 5μελές Εποπτικό Συμβούλιο (Supervisory Board), του οποίου ο ρόλος επιχειρείται να υποβαθμιστεί από τη κυβέρνηση, παρ’ ότι θα βρίσκεται στην πυραμίδα της λήψης των αποφάσεων. Διαφορετικά δεν θα υπήρχε λόγος ο Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου και ένα ακόμη μέλος του να διορίζονται από την Κομισιόν και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας , δηλαδή τον ESM (από τον οποίο και θα πάρει η Ελλάδα το δάνειο των 86 δισ. ευρώ), και ταυτόχρονα να έχουν λόγο στην επιλογή των τριών υπολοίπων μελών, δηλαδή των Ελλήνων. Το αντεπιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι για τα 2 μέλη των θεσμών απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των Ελλήνων, το αυτό ωστόσο ισχύει και για τα 3 μέλη των Ελλήνων. Από εκεί και πέρα, οι αποφάσεις του Εποπτικού Συμβουλίου θα λαμβάνονται κατόπιν πλειοψηφίας 4 εκ των 5 μελών του, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα λήψης μιας απόφασης μόνο με πλειοψηφία των 3 Ελλήνων.

Εδώ βρίσκεται ένα δεύτερο κυβερνητικό ψέμα. Αν και η κυβέρνηση διατείνεται ότι με την πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων (4/5) προστατεύεται η ελληνική πλευρά από αποφάσεις με τις οποίες διαφωνεί, παρ’ ότι δεν το λέει, ισχύει ακριβώς το ίδιο και για τους δανειστές. Αποκλείοντας δηλαδή τη δυνατότητα αποφάσεων μόνο από τους 3 Έλληνες, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι παραχωρείται δικαίωμα εποπτείας και βέτο στους θεσμούς πάνω σε κάθε θέμα, με το οποίο ενδεχομένως διαφωνούν : Από την έγκριση του συνολικού στρατηγικού σχεδίου του Ταμείου έως την αξιοποίηση του τάδε ή του δείνα περιουσιακού στοιχείου. Τι άλλες εξουσίες θα έχει το Εποπτικό Συμβούλιο εκτός του να εκλέγει και να διορίζει τα μέλη του Δ.Σ.;  Θα μπορεί να ζητά οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχείο θεωρεί απαραίτητο, ενώ θα έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο πάνω σε κάθε απόφαση του Δ.Σ. Από την αξιολόγηση πεπραγμένων του Δ.Σ., τη κατάρτιση ετήσιας έκθεσης και την ανάκληση θητείας μελών του, έως τη σύσταση νέων θυγατρικών του Ταμείου, τη τροποποίηση του καταστατικού του, και την εποπτεία των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης που θα το διέπουν.

Ενα τρίτο ψέμα αφορά το επιχείρημα ότι τα έσοδα του νέου Ταμείου θα κατευθύνονται κατά 50% στην εξυπηρέτηση του χρέους και κατά 50% στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Οταν το υπ. Οικονομικών επιμένει ότι το 50% από τα έσοδα του Ταμείου θα κατευθύνεται στην ανάπτυξη, δε λέει παρά τη μισή αλήθεια. Στη πραγματικότητα, λιγότερα έσοδα από το 50% θα καταλήγουν στην ανάπτυξη, και περισσότερα στο χρέος. Κι αυτό καθώς σημαντικό μέρος των εσόδων του νέου Ταμείου θα προέλθει από τη νέα γενιά των 19 αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, οι εισπράξεις από τις οποίες θα συνεχίσουν να κατευθύνονται κατά 100% στη μαύρη τρύπα του χρέους. Επομένως, και μόνο αφού αφαιρεθούν αυτά τα έσοδα, θα μπορεί να γίνει ο καταμερισμός των υπολοίπων εσόδων, κατά 50% στο χρέος και κατά 50% στην ανάπτυξη.

Ενα ακόμη θολό σημείο που θα μπορούσε να προσμετρηθεί επίσης ως "ψέμα", αφορά στα περιουσιακά στοιχεία που θα εισφερθούν στο νέο Ταμείο. Χθες, οι βουλευτές ψήφισαν ένα Ταμείο δίχως να ξέρουν τι ακριβώς θα μπει μέσα σε αυτό. Αν εξαιρέσουμε τις 6 κρατικές επιχειρήσεις ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ, ΟΑΚΑ και ΕΛΤΑ που μεταβιβάζονται στην Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών (ΕΔΗΣ), μιας από τις τέσσερις θυγατρικές του Ταμείου, προκειμένου να αξιοποιηθούν σε βάθος χρόνου και ενδεχομένως να ιδιωτικοποιηθούν όταν οι συνθήκες της οικονομίας το ευνοούν, η κυβέρνηση κρατά τους πάντες στο σκοτάδι. Σε αυτό το μπλεγμένο κουβάρι που σκόπιμα το αφήνει έτσι η κυβέρνηση, το παράδειγμα της ΔΕΗ, της οποίας το Δημόσιο ελέγχει το 51%, είναι χαρακτηριστικό. Δεδομένου ότι δεν αλλάζει το πρόσφατα επικαιροποιημένο σχέδιο του ΤΑΙΠΕΔ, το 17% της ΔΕΗ παραμένει σε αυτό προς πώληση. Όσο για την ΕΔΗΣ, σε αυτήν θα μεταβιβαστεί κάποια στιγμή το υπόλοιπο 34% της ΔΕΗ. Το αυτό θα ισχύσει με ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, και άλλες επιχειρήσεις, γεγονός που η κυβέρνηση έχει αφήσει στο σκοτάδι.

Ουδείς αμφισβητεί ότι η λειτουργία του νέου υπερ-Ταμείου είναι περίπλοκη, δαιδαλώδης, ότι η πολιτική διαχείριση της σύστασης ενός τέτοιου φορέα είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Το νέο Ταμείο δένει χειροπόδαρα τόσο αυτήν όσο και τις επόμενες ελληνικές κυβερνήσεις, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα βρίσκεται στη πρέσα των δανειστών για χρόνια, και είναι λογικό.

Διότι το νέο Ταμείο δεν είναι τίποτα περισσότερο από την εγγύηση για το δάνειο ύψους 86 δισ. ευρώ που έχει συμφωνήσει πέρυσι τον Ιούλιο να πάρει η Ελλάδα από τον ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας).

.liberal.gr/