ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

                                   ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

                Πολλοί  ίσως  θα  αναρωτιούνται  τι  ιστορία  μπορεί  να  έχει  ένα  χωριό  σαν  την  Γλανιτσιά, απομακρυσμένο  καθώς  είναι  στα  ορεινά  της  Γορτυνίας  και  εγκαταλειμμένο από  τους  αρμόδιους;

                Η  ερώτηση  βέβαια  στερείται  βάσης  γιατί  κάθε  χωριό  είτε  μικρό  είτε  μεγάλο  έχει  τη  δική  του  ιστορία  και  τα  δικά  του ήθη  και  έθιμα.

Ας  δούμε  λοιπόν  κάποια  πράγματα  και  ας  προσπαθήσουμε  να  απαντήσουμε  σε  ερωτήματα  που  εύλογα  γεννιούνται  στον  καθένα  μας, όπως  πότε  χτίστηκε  η  Γλανιτσιά, ποιοι  ήσαν  οι  πρώτοι  οικιστές  της, από  που  ήρθαν , ήσαν  Έλληνες, Σλάβοι  ή  Αλβανοί  από  αυτούς  που  κατέβηκαν  στην  Πελοπόννησο; Υπήρχε  το  χωριό  στη  σημερινή  του  θέση  ή  ήταν  κάπου  αλλού;

Καλωσορίζουμε τον Θανάση ως μόνιμο πλέον αρθρογράφο του ιστολογίου που θα προσθέσει με την δική του  πέννα “περισσότερη Γλανιτσιά”  

Για  να  δώσουμε  απαντήσεις  σε  αυτά  τα  ερωτήματα  παρουσιάζονται  δυσκολίες  γιατί  δεν  υπάρχουν  χειροπιαστά  δεδομένα  που  να  αναφέρονται  στο  χωριό, οι  δε  ιστορικές  πηγές  που  έχουμε  είναι  φτωχές  και  ελλιπείς.  Ωστόσο  μια  προσπάθεια  και  μια  έρευνα  γύρω  από  την  ιστορία  του  χωριού  μέσα  από  τις  σκόρπιες  πηγές, τις  λαϊκές   παραδόσεις  και  τα  αρχαιολογικά  ευρήματα  μας  κάνει  να  έχουμε  κάποια  στοιχεία.

 1.         ΠΟΤΕ  ΧΤΙΣΤΗΚΕ  Η  ΓΛΑΝΙΤΣΙΑ  

Τη  Γλανιτσιά  τη  συναντάμε  για  πρώτη  φορά  στην  ιστορία  στις  αρχές  του  13^ου  αιώνα, την  εποχή  δηλαδή  της  κατάκτησης  της  Πελοποννήσου  από τους Φράγκους. Οι  Φράγκοι  κατέλαβαν  τη  Πελ/σο  το  1205. Τη  διαίρεσαν  σε  12  Βαρωνίες, και  μία  από  αυτές, πάρα  πολύ  ισχυρή, ήταν  η  Βαρωνία  της  Άκοβας.  Αυτή  περιελάμβανε  24  ιπποτικά  φέουδα  που  κατελάμβαναν  κυρίως  τη  Β.Δ  Γορτυνία.

Υπήρχε  η  Γλανιτσιά  αυτή  την  εποχή;  Την  εποχή  της  Φραγκοκρατίας;  Ιστορική  πηγή  για  τη  εποχή  αυτή  έχουμε  τον  Buchon, ο  οποίος  στο  βιβλίο  του  για  το  Πριγκηπάτο  του  Μορέως  αναφέρει  ανάμεσα  σε  άλλα, ότι  το  Ομαζερί  του  Βαλτεσινίκου  μαζί  με  το  Καζάλ  της  Γλανιτσιάς  δόθηκε  στον  Ζακ  Βελικούρ. (Σχετική  βιβλιογραφία  υπάρχει  στο  βιβλίο  του  Νέστορα  Μπούμπουλη, «Οι  Δήμοι  Κλείτορος  και  Μυλάοντος»).

Ομαζερί  σημαίνει  φέουδο  τιμής  και  καζάλ, που  είναι  ιταλική  λέξη, σημαίνει  αγροτικό  συνοικισμό, αγροικία. Δεύτερη  πηγή  έχουμε  τον  Στέφανο  Δραγούμη  ο  οποίος  στα  Τοπογραφικά  και  Τοπωνυμικά  της  Φραγκοκρατίας, αναφέρει  τη  Γλανιτσιά  ως  τοπωνύμιο, δηλαδή  μπορούμε  να  πούμε  ότι  η  Γλανιτσιά  υπήρχε  την  εποχή  αυτή  όχι  σαν  χωριό  μεγάλο, αλλά  σαν  Καζάλ  δηλαδή  Καλύβια, αγροτοσυνοικισμός. Άλλη  πληροφορία  για  τη  Γλανιτσιά  την  εποχή  αυτή  δεν  έχουμε. Το  Χρονικό  του  Μορέως  το  οποίο  κυρίως  είναι  η  πηγή  απ’ όπου  αντλείται  κάθε  πληροφορία  που  αφορά  την  Φραγκοκρατία  στην  Πελοπόννησο, δεν  μας  διαφωτίζει, γιατί  δεν  κάνει  λόγο  όχι  μόνο  για  τη  Γλανιτσιά, αλλά  ούτε  για  τις  μερικές  κατανομές  της  Βαρωνίας  της  Άκοβας.

Υποθέτουμε  λοιπόν  ότι  η  Γλανιτσιά  την  εποχή  αυτή  (1200-1300)  υπήρχε  και  δεν  ήταν  χωριό  αλλά ένας  μικρός  συνοικισμός, Καλύβια. Αν  δεν  τον  έχτισαν  Σλάβοι, οπωσδήποτε  κατοικήθηκε  από  Σλαβόφωνους, όπως  αποδεικνύεται  από  πλήθος  τοπωνυμικά, κατάλοιπα  της  γύρω  περιοχής, για  τα  οποία  θα  γράψω  σε  επόμενο  άρθρο.  Για  να  εκλέξουν  ένα  τέτοιο  μέρος  οι  πρώτοι  οικιστές  του  χωριού  για  τόπο  κατοικίας, σημαίνει  ότι  ήσαν  κτηνοτρόφοι, με  γεωργικό  ή  ποιμενικό  βίο. Αυτό  είναι  αυτονόητο  γιατί  το  μέρος  είναι  πετρώδες, άγονο, ορεινό. Μόνο  τσοπάνηδες  και  γεωργοί  θα  μπορούσαν  να  ζήσουν  σε  αυτά  τα  μέρη. Υπάρχει  βέβαια  η  αντίφαση  ότι  για  την  ανάπτυξη  της  γεωργίας  και  της  κτηνοτροφίας προσφορότερα  είναι  τα  καρπερά  χωράφια  και  οι  κάμποι. Συνεπώς  θα  έπρεπε  να  επιλέξουν  πεδινές  περιοχές  για  κατοικία. Όμως  δεν  υπάρχει  καμιά  αντίφαση, γιατί  αφενός  μεν  οι  κάτοικοι  των  ορεινών  περιοχών  τρέφουν  λίγα  ζώα, όσα  τους  είναι  απαραίτητα  για  μια  στοιχειώδη  ζωή, αφετέρου  δε  ο  κλήρος  εκείνη  την  εποχή  ήταν  πιο  μεγάλος  σε  σύγκριση  με  τον  πληθυσμό και  έτσι  έφτανε  για  όλους. Επιπλέον  η  κατοικία  στα  βουνά  ήταν  ασφαλέστερη  γιατί  οι  κατακτητές  λυμαίνονταν  τη  χώρα  και  τους  κρατούσαν  σε  υποταγή. Δούλευαν  για  τον  αφέντη  Φράγκο. Οι  Βιλλάνοι, όπως  ονόμαζαν  τους  φτωχοαγρότες, υπέφεραν  τα  πάντα. Οι  πιο  θαρραλέοι  ξεσηκώνονταν, σκότωναν  κανένα  Φράγκο  αφεντικό, και  κατέφευγαν  στα  βουνά.

Έτσι  παρατηρείται  το  φαινόμενο, κυνηγημένοι  άνθρωποι  να  καταφεύγουν  στα  βουνά, όπου  έβρισκαν  καταφύγιο. Έτσι  και  οι  Γλανιτσιώτες  ρίζωσαν  σε  αυτόν  τον  τόπο  και  σιγά  σιγά  αναπτύχθηκαν. Ξεχέρσωσαν  τον  τόπο, φτιάξανε  τα  πρώτα  καλύβια  τους  μέσα  σε  πυκνό  δάσος  και  φτιάξανε  συνοικισμό.

Αυτό  λένε  και  οι  παραδόσεις  που  διηγούνταν  οι  παλαιότεροι, και  που  λένε  ότι  οι  Γλανιτσιώτες  είναι  όλοι  «φερμένοι»  και  ότι  ο  τόπος  ήτανε  δασώδης, «δεν  έβλεπε  το  μάτι  σου  ουρανό».

     Στο  επόμενο  άρθρο  θα  αναφέρω  τα  ιστορικά  δεδομένα  του  χωριού  από  το  1400-1800, δηλαδή  λίγο  πριν  την  ελληνική  επανάσταση  του  1821.

  ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

       ΚΑΘΗΓΗΤΗ  ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

        ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ  1^ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  ΤΡΙΠΟΛΗΣ