Η ΓΛΑΝΙΤΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1400 - 1800

                 (ΣΥΝΕΧΕΙΑ  ΑΠΟ  ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ  ΑΡΘΡΟ)

                                  ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Στο  προηγούμενο  άρθρο  αναφέρθηκα  στην  περίοδο  της  Φραγκοκρατίας  στην  Πελοπόννησο, που  ξεκίνησε  το  1205,  και  από  τις  λίγες  ιστορικές  πηγές  που  έχουμε  για  την  περίοδο  αυτή  φαίνεται  ότι  η  Γλανιτσιά  υπήρξε   σαν  αγροτοσυνοικισμός, καλύβια, που  πρωτοκατοικήθηκε, όπως  είπαμε , από  κυνηγημένους  Έλληνες  που έβρισκαν  καταφύγιο  σε  τέτοια  άγονα  και  δασώδη  εδάφη.

   Η  Φραγκοκρατία  στην  Πελ/σο  τερματίστηκε  το  1430, και  για  ένα  διάστημα  μεταξύ  1463  και  1685  υπήρξαν  εξαντλητικοί  πόλεμοι  μεταξύ  Τούρκων  και  Βενετών  για  την  κυριαρχία  της  περιοχής.  Τελικά  η  διαμάχη  αυτή  έληξε  με  τη  συνθήκη  του  Κάρλοβιτς  το  1685  όπου  όλη  η  Πελοπόννησος  δόθηκε  στους  Βενετούς  και  αναγνωρίστηκαν  τα  κυριαρχικά  τους  δικαιώματα  επ’ αυτής.

Σε  αυτή  τη  διαμάχη  μεταξύ  Βενετών  και  Τούρκων, οι  κάτοικοι  της  περιοχής, επειδή  ήσαν  χριστιανοί  πήγαν  με  το  μέρος  των  Βενετών  γιατί  δεν  ήθελαν  τους  μουσουλμάνους  να  κυριαρχήσουν  στην  περιοχή  τους. Παράλληλα  την  εποχή  αυτή  οι  Βυζαντινοί  αυτοκράτορες, επειδή  έβλεπαν  ότι  στην  Πελοπόννησο  ο  πληθυσμός  συνεχώς  μειωνόταν  από  τους  πολέμους, τις  λεηλασίες  και  τις  αιχμαλωσίες, και  αυτό  δημιουργούσε  πρόβλημα  για  το  μέλλον  της  Πελ/σου, επέτρεψαν  να  γίνουν  εποικισμοί  κυρίως  Αλβανικών  φύλων, που  κατέβηκαν  κάτω  και  αναμείχθηκαν  με  τους  ντόπιους. Γι  αυτό  και  πολλές  Αλβανικές  λέξεις  πέρασαν  στο  καθημερινό  λεξιλόγιο  των  κατοίκων  της  περιοχής.

Αυτό  είναι  το  γενικότερο  ιστορικό  πλαίσιο  της  εποχής  για  την  Πελοπόννησο, για  την  οποία  μιλάμε, για  να  μπορέσουμε  να  εντάξουμε  και  τη  Γλανιτσιά  στις  επιδράσεις    που  δέχτηκε  από  την  ιστορικοπολιτική  συγκυρία  της  εποχής  αυτής.  Δηλαδή  μετά  το  1685, που  οι  Βενετοί  κατέλαβαν  τη  Πελ/σο, και  επειδή  ήθελαν  ειρηνική  παραγωγική  δημιουργία  στην  περιοχή  τους, την  διαίρεσαν  σε  4 επαρχίες  και  έβαλαν  σε  κάθε  μία  να  τη  διοικούν  ένας οικονομικός  επίτροπος, ένας  διευθυντής  της  δικαιοσύνης  και  ένας  προνοητής.

Για  τη  Γλανιτσιά  την  εποχή  αυτή  έχουμε  ελάχιστες  πηγές, κυρίως  έμμεσες, όπως  η  περιγραφή  ενός  καθολικού  ιερέα, του  pier  Antonio  Pacifico ο  οποίος  ξεκίνησε  περιοδεία  στα  χωριά  των  4  αυτών  επαρχιών  της  Βενετοκρατούμενης  Πελ/σου το  1690 και  διήρκησε  περίπου  10  χρόνια. Κατά  την  οδοιπορία  του  αυτή  περιγράφει  τα  όρια  κάθε  επαρχίας, τα χωριά  που  συνάντησε  με  τα  ονόματά  τους, όπως  λέγονταν  την  εποχή  αυτή, και  που  σε  σχέση  με  τη  σημερινή  εποχή  ήταν  μεταλλαγμένα.  Σχετική  αναφορά  για  την  πηγή  αυτή  παίρνουμε  από  το  βιβλίο  του  Θ.Δ. Κριμπά  «Πελοποννησιακά».

Έτσι  τα  ονόματα  μερικών  χωριών  που  αναφέρει  ο  καθολικός  αυτός  ιερέας, ή είναι  παραποιημένα  ή  έτσι  λέγονταν  την  εποχή  αυτή. Για  παράδειγμα  η  Γλόγοβα  αναφέρεται  σαν  Αλόγγοβα, η  Τοπόριτσα  σαν  Χιροπόριστα, το  Βαλτεσινίκο  σαν  Βαλτέγκικο, το  Μπουλιμέτι  σαν  Μπουζιμέτι, το  Μπουλιάρι  σαν  Βουλιάρι. Για  τη  Γλανιτσιά  δεν  έχουμε  σαφή  αναφορά, αλλά  υπάρχει  μία  περιγραφή  για  το  χωριό  με  το  όνομα  Γλαρίτσι, κατά  πάσα  πιθανότητα είναι  η  Γλανιτσιά.

Για  δεύτερη  φορά  την  εποχή  αυτή, το  χωριό  μας  αναφέρεται  το  1718, σε  ένα  πατριαρχικό  σιγίλλιο  του  Πατριάρχη  Ιερεμίου  Γ΄ , το  οποίο  αναφέρεται  στα  χωριά  που  ήταν  υπό  την  εποπτεία  της  Επισκοπής  Δημητσάνας, και  ένα  από  αυτά  τα  χωριά  είναι  η  Γλανιτσιά, η  οποία  αναφέρεται  στο  σιγίλλιο  αυτό  ως  Γλανιτζιά.

Επίσης  το  1743  υπάρχει  ένα  προικοσύμφωνο  που  συντάχτηκε  στην  Κερπινή  και  ανακάλυψε  ο  αείμνηστος  πατριώτης  μας  και  ιστορικός  Χρ. Κωνσταντινόπουλος, από  το  βιβλίο  του  Π. Παπαζαφειρόπουλου « Περισυναγωγή  Γλωσσικής  ύλης  και  εθίμων  του  Ελληνικού  λαού», που  εκδόθηκε  στην  Πάτρα  το  1887, το  οποίο  έχει  ιστορική  αξία και  το  παραθέτω  αυτούσιο, χωρίς  ορθογραφία  και  τόνους, όπως  ήταν  γραμμένο  την  εποχή  εκείνη:

« 1743  Κερπινή  Αυγούστου  15

      στο  ονομα  του  Θεου  και  τις  Παναγιας  και  του  μεγαλομαρτιρος  Προκοπειου αν  είναι  θελημα  Θεου  και  της  Παναγιας  να  παντρέψω  την  θειγατερα  μου  τιν  φωτεινει  εγο  ο  διμιτρις  τζουλουχάς  και  θελω  να  τι  δοσο  του  θοδορι  Γιαννοπουλου  από  γλανιτσια  νι  εχω  να  τις  δοσο  το  προικιο  τις  μπολιαις  και  μαντιλια  τριαντα  στροματα  δυο  ματαρατσια  ένα  αντρομιδα  μια  προβατα  τριαντα  γελαδα  μια  με  το  μουσκαρι  τις  ένα  δαμαλι  και  χοραφια  στις  κοτιναις  κοματι  ένα  στου  λαμπιανου  ταλωνει  κοματι  ένα  και  στο  ποταμιστο  νισι  κοματι  ένα  και  αποξο  από  το  νισι  κοματι  ένα  και  στι  λαχιδα  κοματι  ένα  και  αμπελει  απουκατου  στο  σπιτι  ξειναρια  τρια.

       Ουτος  εγινε  το  παρον  προικοσυμφωνο  και  αν  ηθελε  τις  κρατησο  τιποτα  από  ότι  τις  γραφο  να  υμε  του  αναθεματος  παλιν  ανισοστα  και  μου  ερθι  θανατος  και  δεν  τα  δοσουνε  τα  παιδια  μου  να  εχουν  την  καταρα  του  Χριστου  και  τις  Παναγιας  και  τι  δεικει  μου, και  εγινε  το  παρον  προικοσυμφονον  εμπροσθεν  εις  ξειοπιστους  μαρτιρους  και  εις  τα  παιδια  μου  Βασιλη  και  Γιανι  και  Ρήγα  και  Αποστολι  και  για  καλι  του  σιγουριτα  εγινε  το  παρον  γραμα  δι  αμπειστοσεινι  και  εδοθη  εις  χειρας  του  γαμπρου  Θοδορει  και  βεβεονο  τα  ανοθεν.

                                           Γραφο  τους  μαρτιρας:  διμιτρις

                                            σιριος  και  Βασιλεις  Κουτσογερος

                                           από  γλανιτσια  μαρτυρούμε  την  αληθεια

                                           και  εγω  ο  αναγνοστις  του  γεροσταθι  ειπο

                                           χειρος  μου  μαρτιρό.

Από  το  προικοσύμφωνο  αυτό  του  1743  βλέπουμε  ότι  υπήρχαν  τα  επώνυμα  Γιαννόπουλος  και  Τζουλουχάς  από  την  εποχή  εκείνη, όπως  και  το  όνομα  «Σύριος», μάλλον  ως  παρατσούκλι  στη  Γλανιτσιά, όμως  το  όνομα  Κουτσόγερος  δεν  υπάρχει. Πιθανότατα  να  αναφέρεται  στο  όνομα  Κουζούγερας, διότι  υπάρχει  ομώνυμο  τοπωνύμιο.  Επίσης  αναφέρονται  Γλανιτσιώτικα  τοπωνύμια  από  την  εποχή  αυτή, όπως  Λαμπιάνου, Σκοτίνα, νησί, κλπ.

Δεν  υπάρχει  κανένα  άλλο  έγγραφο  ή  πηγή  για  να  έχουμε  άλλες  πληροφορίες  για  την  εποχή  αυτή. Άλλωστε  μη  ξεχνάμε  ότι  είναι  χρόνια  σκλαβιάς  και  κυνηγητού  από  την  τουρκική  εξουσία. Αυτό  όμως  είχε  σαν  αποτέλεσμα  ο  πληθυσμός  της  Γλανιτσιάς  να  μεγαλώνει  συνεχώς, γιατί  όπως  είπαμε  ο  τόπος  ήταν  δασώδης  και  εκεί  μπορούσαν  να  κρυφτούν  οι  κυνηγημένοι  κάτοικοι. Σε  αυτό  συνέβαλε  και  το  γεγονός  ότι  πολλοί  Αλβανοί, απεσταλμένοι  από  τους  Τούρκους, για  να  καταπνίξουν  τις  εξεγέρσεις  που  γίνονταν  στο  Μοριά, προέβαιναν  σε  φρικτά  βασανιστήρια  και  πολλές  βίαιες  πράξεις  στους  κατοίκους  που  συναντούσαν, με  αποτέλεσμα  όλο  και  περισσότεροι  να  θέλουν  να  καταφύγουν  σε  απόκρημνα  και  δασώδη  μέρη, για  να  γλυτώσουν.

Γι’ αυτό  και  την  εποχή  αυτή  ο  πληθυσμός  της  Γλανιτσιάς  βαίνει  συνεχώς  αυξανόμενος.

Στο  επόμενο  άρθρο  θα  δούμε  πως  ήταν  η  Γλανιτσιά  τις  παραμονές  της  επανάστασης  του  1821.

                                  ΚΑΘΗΓΗΤΗ  ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

                                  ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ  1^ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  ΤΡΙΠΟΛΗΣ