Ποιός θα πάρει τη θέση της;
Η Δόμνα Σαμίου ήταν μια γυναίκα σπάνια.
Ανεκτίμητη.
Εξέφραζε μια Ελλάδα απλή, στιβαρή, αφτιασίδωτη και με συνείδηση της καταγωγής της -και αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην προσπάθεια να προσθέσει στην αυτογνωσία αυτής της φυλής.
Ο χαρακτήρας της πήγαζε από τα τραγούδια που είπε: ήταν αδρή και ασχολιόταν με τα βασικά και τα κύρια -την έρευνα, τη δημιουργία. Δεν έκανε ποτέ μικρότητες –ούτε όταν το περιβάλλον της φέρθηκε μικρά (στην υπόθεση με τα αθυρόστομα τραγούδια της Αποκριάς, για τα οποία την κυνήγησαν).
Στο εκπληκτικό “Μουσικό Οδοιπορικό” που παρουσίαζε στην ΕΡΤ (και υπήρξε ένα βασικό κομμάτι της ελληνικής παιδείας μου) πλησίαζε τον λαικό κόσμο ως ισότιμο μέλος του και του εκμαίευε τα τραγούδια της ζωής τους, με μια τέχνη τόσο αποτελεσματική και απροσποίητη, που δεν έχω ξαναδεί στην ελληνική τηλεόραση.
Λίγους μήνες πριν, της είχαμε ζητήσει ξανά συνέντευξη (είχε μιλήσει στη LifO No4 στον Μιχάλη Δέλτα) και τότε είδα πολλά στιγμιότυπα από τις παλιές εκπομπές της. Ήταν ένα λουτρό αγάπης. Για μια Ελλάδα φτωχή μα όμορφη, λακωνική μα αξιοπρεπή, αγράμματη μα καλαίσθητη..
πηγη
Η Δόμνα Σαμίου ήταν μια γυναίκα σπάνια.
Ανεκτίμητη.
Εξέφραζε μια Ελλάδα απλή, στιβαρή, αφτιασίδωτη και με συνείδηση της καταγωγής της -και αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην προσπάθεια να προσθέσει στην αυτογνωσία αυτής της φυλής.
Ο χαρακτήρας της πήγαζε από τα τραγούδια που είπε: ήταν αδρή και ασχολιόταν με τα βασικά και τα κύρια -την έρευνα, τη δημιουργία. Δεν έκανε ποτέ μικρότητες –ούτε όταν το περιβάλλον της φέρθηκε μικρά (στην υπόθεση με τα αθυρόστομα τραγούδια της Αποκριάς, για τα οποία την κυνήγησαν).
Στο εκπληκτικό “Μουσικό Οδοιπορικό” που παρουσίαζε στην ΕΡΤ (και υπήρξε ένα βασικό κομμάτι της ελληνικής παιδείας μου) πλησίαζε τον λαικό κόσμο ως ισότιμο μέλος του και του εκμαίευε τα τραγούδια της ζωής τους, με μια τέχνη τόσο αποτελεσματική και απροσποίητη, που δεν έχω ξαναδεί στην ελληνική τηλεόραση.
Λίγους μήνες πριν, της είχαμε ζητήσει ξανά συνέντευξη (είχε μιλήσει στη LifO No4 στον Μιχάλη Δέλτα) και τότε είδα πολλά στιγμιότυπα από τις παλιές εκπομπές της. Ήταν ένα λουτρό αγάπης. Για μια Ελλάδα φτωχή μα όμορφη, λακωνική μα αξιοπρεπή, αγράμματη μα καλαίσθητη..
πηγη
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας, όπου και απεβίωσε στις 10 Μαρτίου 2012. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ζούσαν σε ένα χωριό έξω από τη Σμύρνη, το Μπαϊντίρι. H μητέρα της ήρθε με την καταστροφή στην Ελλάδα, ο πατέρας της τέσσερα χρόνια αργότερα, «γιατί έμεινε αιχμάλωτος εκεί». Από εκεί έχει τα πρώτα ακούσματα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, όπως η ίδια ομολογεί σε συνέντευξή της. Έτσι μεγαλώνει και αγαπάει το Δημοτικό Τραγούδι.
Σε ηλικία 13 ετών έχει την πρώτη διδακτική επαφή με την μουσική. Πηγαίνει στο "Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής", όπου και μαθητεύει κοντά στον δημιουργό του Σίμωνα Καρρά. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής και της αποκαλύπτονται τα μυστικά του παραδοσιακού τραγουδιού. Παρακολουθεί παράλληλα νυχτερινό Γυμνάσιο.
Το 1954 αρχίζει μια μακρά σχέση με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που τερματίζεται το 1971. Παράλληλα συνεργάζεται με την Ελληνική Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ.) για μια σειρά μουσικών ντοκιμαντέρ με το τίτλο "Μουσικό Οδοιπορικό". Αυτή η προεργασία θα την βοηθήσει να αποκτήσει ένα πλούσιο μουσικό υλικό, που αποδεικνύεται σημαντικό, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Το 1971, χρονιά ορόσημο για την μετέπειτα πορεία της, παρουσιάζεται δίπλα στον Διονύση Σαββόπουλο συνερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια επί σκηνής. Ήδη όμως το 1960 κυκλοφορούν δίσκοι της σε Ελλάδα, Γαλλία και Σουηδία, που σηματοδοτούν την απήχηση του έργου της στον κυρίως Ελληνισμό και στην Ελληνική Ομογένεια.
Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, αρχίζει να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι κάνει αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδά η ίδια, αλλά και παρουσιάζει αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού.
Το έργο της ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και την ελληνική γλώσσα. Παρουσιάζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της αμερικανικής ηπείρου και σε πόλεις της Αυστραλίας, όπου και δίνει συναυλίες.
Για τα ελληνικά πράγματα :
Το 1979, ο σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου, Αλέξης Σολωμός, της ανέθεσε τη μουσική επιμέλεια για τους Όρνιθες του Αριστοφάνη που παρουσιάστηκαν πρώτα στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και στη συνέχεια στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
Το 1993, ο Γιώργος Θεοδοσιάδης της ανέθεσε την επιμέλεια της "ζωντανής" μουσικής του Αγαπητικού της Βοσκοπούλας που ανέβασε το Εθνικό Θέατρο.
Στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού τραγούδησε για τέσσερις συνεχείς χρονιές (1995-1998).
Μεγάλη αναγνώριση της δίδεται από το Μέγαρο Μουσικής, όπου παραδίδει συναυλίες με Ακριτικά Τραγούδια (Μάιος 1995) και ελληνικά παραδοσιακά κάλαντα (Χριστούγεννα 1996), καθώς και το αφιέρωμα που της έκανε ο ίδιος φορέας τον Οκτώβριο του 1998 για τα 70 της χρόνια.
Το 1981 δημιούργησε τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής "Δόμνα Σαμίου", όπου και συνέχιζε μέχρι τέλους την ίδια ποιοτική και αξιόλογη δισκογραφική της παραγωγή.
Παράλληλα, από το 1994 ως το 2001, παραδίδει μαθήματα δημοτικού τραγουδιού στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων.
Της παραδίδεται, το 2006, το βραβείο Αρίων για την συνολική προσφορά της στην διάσωση του δημοτικού τραγουδιού.
Η Δόμνα Σαμίου συνέχιζε ως το θάνατό της την έρευνα και την καταγραφή της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Η εμπεριστατωμένη γνώση της πάνω στο αντικείμενο της δημοτικής παράδοσης του ελληνικού τραγουδιού, η πρωτοπορία της θεματολογίας της, η πολύχρονη πείρα της και η ακρίβεια στην απόδοση των λεκτικών ιδιομορφιών και του ύφους του τραγουδιού της κάθε περιοχής, την καθιστούν μοναδική στον τομέα της.
Το έργο της Δόμνας Σαμίου
Στη Δισκογραφία παρουσιάζονται οι δίσκοι βινυλίου και ακτίνας (LP και CD) που επιμελήθηκε και εξέδωσε η Δόμνα Σαμίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, είτε με το Σύλλογό της είτε με άλλες δισκογραφικές εταιρείες. Η χρονική απόσταση που χωρίζει τις συλλογές μεταξύ τους κάνει αισθητή την αλλαγή των αντιλήψεων γύρω από την παραδοσιακή μουσική, την ηχοληψία και την αισθητική στην έκδοση των δίσκων.
Στα Τραγούδια περιέχονται όλα τα μουσικά κομμάτια της δισκογραφίας αλφαβητικά. Έχουν κατηγοριοποιηθεί και ταξινομηθεί με βάση βιβλιογραφικές πληροφορίες και τις πληροφορίες καταγραφής τους. Για κάθε τραγούδι υπάρχει μικρό ηχητικό δείγμα, οι στίχοι και τεκμηριωτικό υλικό. Υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης βάσει του τίτλου, των στίχων και του διαθέσιμου υλικού.
Η ενότητα Συναυλίες περιλαμβάνει μια επιλογή από τις περίπου χίλιες συναυλίες που πραγματοποίησε η Δόμνα Σαμίου από το 1960 ως το 2005, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παρουσιάζονται ομαδοποιημένες, ανάλογα με το χώρο και το θέμα τους, με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες όπως προγράμματα, αφίσες, φωτογραφίες, σχετικές αναφορές στον Τύπο κ.ά.
Στις Εκπομπές γίνεται αναφορά στη σειρά «Μουσικό Οδοιπορικό», την οποία πραγματοποίησε η Δόμνα για την Ελληνική Τηλεόραση. Παρουσιάζεται με σχόλια ως προς το περιεχόμενό της και συνοδευτικό υλικό όπου υπάρχει.
Στην ενότητα Συνεργάτες παρουσιάζονται όλοι όσοι συνεργάστηκαν κατά καιρούς με τη Δόμνα. Οι πληροφορίες για το βιογραφικό τους σημείωμα, το οποίο διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις ανάγκες του ιστοχώρου, αντλήθηκαν είτε από τους ίδιους είτε από άλλες πηγές. Για τον κάθε συνεργάτη υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τις συνεργασίες του, σχετικά δημοσιεύματα και φωτογραφίες.
Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου στην Γορτυνία
Το 1954 αρχίζει μια μακρά σχέση με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που τερματίζεται το 1971. Παράλληλα συνεργάζεται με την Ελληνική Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ.) για μια σειρά μουσικών ντοκιμαντέρ με το τίτλο "Μουσικό Οδοιπορικό". Αυτή η προεργασία θα την βοηθήσει να αποκτήσει ένα πλούσιο μουσικό υλικό, που αποδεικνύεται σημαντικό, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Το 1971, χρονιά ορόσημο για την μετέπειτα πορεία της, παρουσιάζεται δίπλα στον Διονύση Σαββόπουλο συνερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια επί σκηνής. Ήδη όμως το 1960 κυκλοφορούν δίσκοι της σε Ελλάδα, Γαλλία και Σουηδία, που σηματοδοτούν την απήχηση του έργου της στον κυρίως Ελληνισμό και στην Ελληνική Ομογένεια.
Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, αρχίζει να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι κάνει αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδά η ίδια, αλλά και παρουσιάζει αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού.
Το έργο της ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και την ελληνική γλώσσα. Παρουσιάζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της αμερικανικής ηπείρου και σε πόλεις της Αυστραλίας, όπου και δίνει συναυλίες.
Για τα ελληνικά πράγματα :
Το 1979, ο σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου, Αλέξης Σολωμός, της ανέθεσε τη μουσική επιμέλεια για τους Όρνιθες του Αριστοφάνη που παρουσιάστηκαν πρώτα στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και στη συνέχεια στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
Το 1993, ο Γιώργος Θεοδοσιάδης της ανέθεσε την επιμέλεια της "ζωντανής" μουσικής του Αγαπητικού της Βοσκοπούλας που ανέβασε το Εθνικό Θέατρο.
Στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού τραγούδησε για τέσσερις συνεχείς χρονιές (1995-1998).
Μεγάλη αναγνώριση της δίδεται από το Μέγαρο Μουσικής, όπου παραδίδει συναυλίες με Ακριτικά Τραγούδια (Μάιος 1995) και ελληνικά παραδοσιακά κάλαντα (Χριστούγεννα 1996), καθώς και το αφιέρωμα που της έκανε ο ίδιος φορέας τον Οκτώβριο του 1998 για τα 70 της χρόνια.
Το 1981 δημιούργησε τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής "Δόμνα Σαμίου", όπου και συνέχιζε μέχρι τέλους την ίδια ποιοτική και αξιόλογη δισκογραφική της παραγωγή.
Παράλληλα, από το 1994 ως το 2001, παραδίδει μαθήματα δημοτικού τραγουδιού στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων.
Της παραδίδεται, το 2006, το βραβείο Αρίων για την συνολική προσφορά της στην διάσωση του δημοτικού τραγουδιού.
Η Δόμνα Σαμίου συνέχιζε ως το θάνατό της την έρευνα και την καταγραφή της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
Η εμπεριστατωμένη γνώση της πάνω στο αντικείμενο της δημοτικής παράδοσης του ελληνικού τραγουδιού, η πρωτοπορία της θεματολογίας της, η πολύχρονη πείρα της και η ακρίβεια στην απόδοση των λεκτικών ιδιομορφιών και του ύφους του τραγουδιού της κάθε περιοχής, την καθιστούν μοναδική στον τομέα της.
Το έργο της Δόμνας Σαμίου
Στη Δισκογραφία παρουσιάζονται οι δίσκοι βινυλίου και ακτίνας (LP και CD) που επιμελήθηκε και εξέδωσε η Δόμνα Σαμίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, είτε με το Σύλλογό της είτε με άλλες δισκογραφικές εταιρείες. Η χρονική απόσταση που χωρίζει τις συλλογές μεταξύ τους κάνει αισθητή την αλλαγή των αντιλήψεων γύρω από την παραδοσιακή μουσική, την ηχοληψία και την αισθητική στην έκδοση των δίσκων.
Στα Τραγούδια περιέχονται όλα τα μουσικά κομμάτια της δισκογραφίας αλφαβητικά. Έχουν κατηγοριοποιηθεί και ταξινομηθεί με βάση βιβλιογραφικές πληροφορίες και τις πληροφορίες καταγραφής τους. Για κάθε τραγούδι υπάρχει μικρό ηχητικό δείγμα, οι στίχοι και τεκμηριωτικό υλικό. Υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης βάσει του τίτλου, των στίχων και του διαθέσιμου υλικού.
Η ενότητα Συναυλίες περιλαμβάνει μια επιλογή από τις περίπου χίλιες συναυλίες που πραγματοποίησε η Δόμνα Σαμίου από το 1960 ως το 2005, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παρουσιάζονται ομαδοποιημένες, ανάλογα με το χώρο και το θέμα τους, με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες όπως προγράμματα, αφίσες, φωτογραφίες, σχετικές αναφορές στον Τύπο κ.ά.
Στις Εκπομπές γίνεται αναφορά στη σειρά «Μουσικό Οδοιπορικό», την οποία πραγματοποίησε η Δόμνα για την Ελληνική Τηλεόραση. Παρουσιάζεται με σχόλια ως προς το περιεχόμενό της και συνοδευτικό υλικό όπου υπάρχει.
Στην ενότητα Συνεργάτες παρουσιάζονται όλοι όσοι συνεργάστηκαν κατά καιρούς με τη Δόμνα. Οι πληροφορίες για το βιογραφικό τους σημείωμα, το οποίο διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις ανάγκες του ιστοχώρου, αντλήθηκαν είτε από τους ίδιους είτε από άλλες πηγές. Για τον κάθε συνεργάτη υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τις συνεργασίες του, σχετικά δημοσιεύματα και φωτογραφίες.
Μουσικό Οδοιπορικό με τη Δόμνα Σαμίου στην Γορτυνία
εδω
ΑπάντησηΔιαγραφήτριαντα πεντε τοσα χρονια πριν αβαδαιε, χαθηκαμε..........
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Δόμνα Σαμίου είχε ολοκληρωμένη άποψη για το δημοτικό τραγούδι και όλη της η δουλειά ήταν πολύ επιμελημένη γι αυτό και ξεπέρασε τα ελληνικά όρια
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο ήθος της και το ύφος της άρμοζαν σ αυτό που με αγάπη κατέγραφε και κατέθετε για την μουσική μας παράδοση
Νις
Σύμπας 0 Ελληνισμός θρήνησε και κήδευσε χθες μια μεγάλη Μούσα της αυθεντικής δημοτικής μουσικής μας παράδοσης,τη Δόμνα Σαμίου.Προσφυγοπούλα της " ξεριζωμένης γενιάς " του 1923 με μεγάλη επιμονή και υπομονή αλλά και αγάπη για αυτό που έκανε ,αφού πρώτα θήτευσε αρχικά στο μεγάλο Δάσκαλο του Δημοτικού τραγουδιού Σίμωνα Καρρά και μυήθηκε στα μυστικά του ,καθιερώθηκε πανελλαδικά ως η κορυφαία ερμηνεύτρια της Δημοτικής μας παράδοσης.Διέσωσε και αποκατέστησε αρχικά το Δημοτικό τραγούδι,ύστερα το απάλλαξε από ξενόφερτες μουσικές επιρροές και τελικά το ερμήνευσε με βάση τη δική μας μουσική παράδοση καιμε τα παραδοσιακά μουσικά όργανα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕύχομαι το αξιόλογο έργο της να βρεί πολλούς μιμητές.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα της φιλόξενης Ατικής γης ,που τη δέχθηκε στην αγκαλιά της.Οι Δημιουργοί ποτέ δεν πεθαίνουν,γιατί το έργο τους θα ζει και στις επιγενόμενες γενεές και θα τους θυμούνται.
Μπράβο και σε σένα κ. Διαχειριστή, κ. Νις για τη σφαιρική σου παρουσίαση της εκλιπούσης μεγάλης δημιοργού και αοιδού.
marpolix