Ο θρύλος του «μαρμαρωμένου βασιλιά» και η χαμένη Αγία Τράπεζα στο βυθό του Μαρμαρά. Οι διασημότεροι θρύλοι για την Αγία Σοφία
Ο ναός της Αγίας Σοφίας στέκει αγέρωχος ως σήμα κατατεθέν της Κωνσταντινούπολης επί 15 αιώνες. Το επιβλητικό μνημείο την εποχή που χτίστηκε ήταν ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής που τροφοδότησε τη λαϊκή φαντασία.
Ένας από τους πιο δημοφιλείς θρύλους που έμεινε ζωντανός μέχρι σήμερα είναι αυτός του «μαρμαρωμένου βασιλιά».Όταν η Πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, το σώμα του τελευταίου της αυτοκράτορα που την υπερασπίστηκε, δεν βρέθηκε ποτέ. Σύντομα, στην υπόλοιπη αυτοκρατορία διαδόθηκε από στόμα σε στόμα ότι ένας άγγελος του Κυρίου μαρμάρωσε το σώμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Μάλιστα διαδόθηκε η ιστορία ότι το έκρυψε μέσα στο ναό, ενώ κάποιοι είπαν ότι το έκρυψε σε κάποια σπηλιά.
Οι απεγνωσμένες προσπάθειες των Τούρκων να εντοπίσουν τον Παλαιολόγο απέβησαν άκαρπες. Ο θρύλος λέει ότι άγγελος το φυλάει νυχθημερόν, περιμένοντας την εντολή του Θεού για να τον ξυπνήσει.
Όταν η Πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, το σώμα του τελευταίου της αυτοκράτορα εξαφανίστηκε. Wikimedia CommonsΈνας εξίσου διάσημος θρύλος είναι αυτός των «μελισσών-αρχιτεκτόνων».
Όταν Ιουστινιανός μελετούσε την ανέγερση του ναού με τους αρχιτέκτονες, τα σχέδια που του πρότεινε ο πρωτομάστορας δεν τον ενθουσίασαν. Οι μήνες περνούσαν και δεν μπορούσαν να καταλήξουν στο σχήμα που θα έδιναν στο ναό. Τότε, σύμφωνα με το θρύλο, ο Θεός επενέβη.
Μία μέρα, κατά τη διάρκεια της Θείας Κοινωνίας, ο αυτοκράτορας πήγε να πάρει αντίδωρο από τα χέρια του Πατριάρχη. Καθώς προσπάθησε να το πιάσει όμως, του έπεσε κάτω και σκύβοντας να το σηκώσει, συνειδητοποίησε ότι μία μέλισσα τον είχε προλάβει.
Το μικρό έντομο είχε αρπάξει το αντίδωρο με το κεντρί και πέταξε έξω από το παράθυρο του ναού. Εξοργισμένος ο Ιουστινιανός έδωσε διαταγή σε όλους τους μελισσοτρόφους της αυτοκρατορίας να ανοίξουν τις κυψέλες τους να βρουν το αντίδωρο.
Διαβάστε στη «ΜτΧ»: «Νενίκηκά σε Σολομών». Η ιστορική φράση του Ιουστινιανού όταν αντίκρισε την Αγία Σοφία στα εγκαίνια. Τι συνέβη στα εντυπωσιακά θυρανοίξια του ναού
Σύμφωνα με το θρύλο, ο Ιουστινιανός εμπνεύστηκε το σχέδιο της Αγίας Σοφίας από μία κυψέλη. WikipediaΟ μύθος αναφέρει ότι μετά από έρευνες, η μικροσκοπική «δράστις» βρέθηκε. Όταν άνοιξαν την επίμαχη κυψέλη, αντίκρισαν έκπληκτοι ότι στο εσωτερικό της, οι μέλισσες είχαν φτιάξει μία πλήρη μακέτα της εκκλησίας που ήθελε να κατασκευάσει ο Ιουστινιανός.
Μάλιστα, η μέλισσα είχε τοποθετήσει το αντίδωρο πάνω στην μικρογραφία της Αγίας Τράπεζας. Ο θρύλος λέει ότι ο Ιουστινιανός το εξέλαβε ως θείο μήνυμα και ακολούθησε πιστά την μακέτα των εντόμων.
Από όλους τους θρύλους της Άλωσης, ο συγκεκριμένος έχει χαρακτηριστεί ως ο πιο ποιητικός.
Πολλά είναι τα μυστήρια που περιτριγυρίζουν και την Αγία Τράπεζα.
Ο πιο διαδεδομένος θρύλος θέλει τους Οθωμανούς να βάζουν το ιερό κειμήλιο σε ένα πλοίο το οποίο απέπλευσε μαζί με δύο ακόμα, όλα φορτωμένα με πολύτιμα αντικείμενα από τη λεία της λεηλασίας.
Ωστόσο, στο ύψος της Προποντίδας τους βρήκε μεγάλη θαλασσοταραχή, με αποτέλεσμα το πλοίο να βυθιστεί. Η Αγία Τράπεζα χάθηκε στο βυθό του Μαρμαρά και παρά τις εκτενείς έρευνες δεν βρέθηκε ποτέ.
Από τότε μέχρι σήμερα, λέγεται ότι στο σημείο εκείνο τα νερά είναι πάντοτε γαλήνια, ασχέτως με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην γύρω περιοχή. Το αλλόκοτο φαινόμενο έρχονται να επιβεβαιώσουν ντόπιοι ψαράδες.
Το βέβαιο είναι ότι οι εντυπωσιακές και υπερφυσικές διηγήσεις για την πτώση της Κωνσταντινούπολης αποδεικνύουν το «τραύμα» που επέφερε στον χριστιανικό κόσμο η απώλεια του ναού συμβόλου. Φαίνεται ότι η μυθοπλασία λειτούργησε ως αντίβαρο στην βία και απάλυνε τον πόνο στις ψυχές των πιστών.
Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wi
Δημοτικό τραγούδι
ΑπάντησηΔιαγραφήΣημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη, σημαίνουν τα επουράνια,
σημαίνει κι η Αγιά Σοφιά, το Μέγα Μοναστήρι,
με τετρακόσια σήμαντρα, κι εξηνταδυό καμπάνες.
Κάθε καμπάνα και Παπάς, κάθε Παπάς και Διάκος.
Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης,
κι απ’ την πολλή την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνες.
Nα μπούνε στο Χερουβικό και να βγει ο Βασιλέας.
φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι απ’ αρχαγγέλου στόμα:
«Πάψετε το Χερουβικό, κι ας χαμηλώσουν τ’ Άγια,
παπάδες πάρτε τα ιερά, και σεις κεριά σβηστείτε,
γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει.
Μον’ στείλτε λόγο στη Φραγκιά να ‘ρθουνε τρία καράβια,
τό ‘να να πάρει το Σταυρό, και τ’ άλλο το Ευαγγέλιο,
το τρίτο το καλύτερο την Άγια Τράπεζά μας,
μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας τη μαγαρίσουν».
H Δέσποινα εταράχτηκε, και δάκρυσαν οι εικόνες.
-Σώπασε Κυρά Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις,
πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι.
(Δημοτικό απόσπασμα)
ΑπάντησηΔιαγραφήΈναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν’ από την Πόλην°
ουδέ στ’ αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια,
επήγεν και-ν εκόνεψεν α σου Ηλί’ τον κάστρον.
Εσείξεν τ’ έναν το φτερόν σο αίμα βουτεμένον,
εσείξεν τ’ άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον,
Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ’ ο μητροπολίτης°
έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει.
Σίτ’ αναγνώθ’ σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την καρδίαν.
«Αλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!»
Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μοναστήρια
κι ο Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπιέται,
-Μη κλαίς, μη κλαίς Αϊ-Γιάννε μου, και δερνοκοπισκάσαι
-Η Ρωμανία πέρασε, η Ρωμανία ‘πάρθεν.
-Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο.