Αντίδοτο «μακριά από την ψευτιά», για να γυρίσουμε πίσω στα παιδικά μας χρόνια
Τά ψηλά βουνά, συντακτική ἐπιτροπή: Δ. Ἀνδρεάδης, Α. Δελμοῦζος, Π. Νιρβάνας, Ζ. Παπαντωνίου, Μ. Τριανταφυλλίδης, ἀναγνωστικό Γ´ Δημοτικοῦ, Ἀναγνωστικά Κράτους. Ἀθήνα, Ἐθνικό Τυπογραφεῖο, 1918.
δείτε εδώ και κατεβάστε σε PDF την πρώτη έκδοση (1918)
«Φάνη, προσοχή. Σκοπός είσαι.
Μη φοβάσαι τη νύχτα, μη σε τρομάζουν οι ίσκιοι. Όποιος κάνει εκείνο που πρέπει, δεν έχει να φοβηθεί κανένα.
Εσύ κι οι σύντροφοί σου απόψε φυλάγετε το δάσος από τους εχθρούς του.
Η σφυρίχτρα σου να είναι έτοιμη.Με τη βάρδια, που φυλάγετε, προστατεύετε τα δέντρα. Κι όλους τους ανθρώπους, όσοι θα δροσιστούν απ' αυτά τα δέντρα είτε τώρα είτε σε πενήντα κι εκατό και διακόσια χρόνια.
Όταν βρίσκονται γενναία παιδιά σαν εσάς, ένα δάσος γίνεται αιώνιο. Κι οι άνθρωποι ζουν καλύτερα τη ζωή τους.»
Τα ψηλά βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου βρίσκονται μακριά από κάθε ψευτιά· η μόνη τους πρόθεση είναι να φέρουν στις αίθουσες διδασκαλίας και στις ψυχές των εννιάχρονων αναγνωστών τους το θρόισμα των πεύκων και των ελατιών, το τραγούδι του νερού και τη χαρά μιας αλλιώτικης ζωής. Και όλα αυτά με μια γραφή απόλυτα θελκτική και απροσποίητη, δίχως ίχνος ακαμψίας και διδακτισμού που δεν καταπίνεται.
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, από το επίμετρο του βιβλίου
biblionet
.
Τα «Ψηλά βουνά» πρωτοκυκλοφόρησαν ως αναγνωστικό της Γ΄ Δημοτικού το 1918, την περίοδο (1917-1920) της Βενιζελικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και θεωρείται, μέχρι σήμερα, υποδειγματικό κείμενο της παιδικής λογοτεχνίας που πρόσφερε απόλαυση, συγκίνηση και γνώση σε πολλές γενιές.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου στο περίφημο αναγνωστικό του καινοτομεί σε σχέση με προηγούμενα αναγνωστικά.
Αποφεύγει τον άκαμπτο και ψυχρό διδακτισμό, τους ψεύτικους σοβαροφανείς χαρακτήρες και ενσωματώνει στη λογοτεχνική του γλώσσα, τη λαϊκή αφήγηση, το δημοτικό τραγούδι, το ποίημα, το χιούμορ και την τρυφερότητα.
Στο έργο μια παρέα μικρών μαθητών περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στα βουνά της Ρούμελης, μετά από παρότρυνση του δασκάλου τους και με τη συγκατάθεση των γονιών τους.
Εκεί θα μάθουν να ζουν ομαδικά και μακριά από τις ανέσεις του σπιτιού τους στην πόλη, να εργάζονται, να μαγειρεύουν, να χτίζουν, να ράβουν, ν’ ανοίγουν μονοπάτια στο δάσος, να γίνονται αν χρειαστεί νοσοκόμοι, δασοφύλακες, δάσκαλοι για τον μικρό Λάμπρο το αγράμματο βοσκόπουλο και να μη φοβούνται.
Στα ψηλά βουνά θα αγαπήσουν το δάσος, τα φαράγγια, τα ποτάμια, τις κρυστάλλινες πηγές. Θα αισθανθούν το καθαρό βουνήσιο αεράκι, τις μυρωδιές των αγριολούλουδων, το θρόϊσμα των πεύκων και των ελατιών, το τραγούδι των τρεχάμενων νερών, τα κελαηδίσματα των πουλιών, τα βελάσματα των ζώων, τη δροσιά των περιβολιών και των ανθισμένων κήπων.
Μη φοβάσαι τη νύχτα, μη σε τρομάζουν οι ίσκιοι. Όποιος κάνει εκείνο που πρέπει, δεν έχει να φοβηθεί κανένα.
Εσύ κι οι σύντροφοί σου απόψε φυλάγετε το δάσος από τους εχθρούς του.
Η σφυρίχτρα σου να είναι έτοιμη.Με τη βάρδια, που φυλάγετε, προστατεύετε τα δέντρα. Κι όλους τους ανθρώπους, όσοι θα δροσιστούν απ' αυτά τα δέντρα είτε τώρα είτε σε πενήντα κι εκατό και διακόσια χρόνια.
Όταν βρίσκονται γενναία παιδιά σαν εσάς, ένα δάσος γίνεται αιώνιο. Κι οι άνθρωποι ζουν καλύτερα τη ζωή τους.»
Τα ψηλά βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου βρίσκονται μακριά από κάθε ψευτιά· η μόνη τους πρόθεση είναι να φέρουν στις αίθουσες διδασκαλίας και στις ψυχές των εννιάχρονων αναγνωστών τους το θρόισμα των πεύκων και των ελατιών, το τραγούδι του νερού και τη χαρά μιας αλλιώτικης ζωής. Και όλα αυτά με μια γραφή απόλυτα θελκτική και απροσποίητη, δίχως ίχνος ακαμψίας και διδακτισμού που δεν καταπίνεται.
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, από το επίμετρο του βιβλίου
biblionet
.
Τα «Ψηλά βουνά» πρωτοκυκλοφόρησαν ως αναγνωστικό της Γ΄ Δημοτικού το 1918, την περίοδο (1917-1920) της Βενιζελικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και θεωρείται, μέχρι σήμερα, υποδειγματικό κείμενο της παιδικής λογοτεχνίας που πρόσφερε απόλαυση, συγκίνηση και γνώση σε πολλές γενιές.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου στο περίφημο αναγνωστικό του καινοτομεί σε σχέση με προηγούμενα αναγνωστικά.
Αποφεύγει τον άκαμπτο και ψυχρό διδακτισμό, τους ψεύτικους σοβαροφανείς χαρακτήρες και ενσωματώνει στη λογοτεχνική του γλώσσα, τη λαϊκή αφήγηση, το δημοτικό τραγούδι, το ποίημα, το χιούμορ και την τρυφερότητα.
Στο έργο μια παρέα μικρών μαθητών περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στα βουνά της Ρούμελης, μετά από παρότρυνση του δασκάλου τους και με τη συγκατάθεση των γονιών τους.
Εκεί θα μάθουν να ζουν ομαδικά και μακριά από τις ανέσεις του σπιτιού τους στην πόλη, να εργάζονται, να μαγειρεύουν, να χτίζουν, να ράβουν, ν’ ανοίγουν μονοπάτια στο δάσος, να γίνονται αν χρειαστεί νοσοκόμοι, δασοφύλακες, δάσκαλοι για τον μικρό Λάμπρο το αγράμματο βοσκόπουλο και να μη φοβούνται.
Στα ψηλά βουνά θα αγαπήσουν το δάσος, τα φαράγγια, τα ποτάμια, τις κρυστάλλινες πηγές. Θα αισθανθούν το καθαρό βουνήσιο αεράκι, τις μυρωδιές των αγριολούλουδων, το θρόϊσμα των πεύκων και των ελατιών, το τραγούδι των τρεχάμενων νερών, τα κελαηδίσματα των πουλιών, τα βελάσματα των ζώων, τη δροσιά των περιβολιών και των ανθισμένων κήπων.
Εκεί θαρθούν σ΄επαφή με ανθρώπους της υπαίθρου και θα μάθουν ναι σέβονται ο,τιδήποτε διαφορετικό και να διαλέγουν για αρχηγό τους εκείνον που θα αποδειχτεί ικανότερος.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.