Φτωχοποίηση, υποβάθμιση υποδομών κι απάτες θα επιφέρει η υποχρεωτική ασφάλιση των σπιτιών

Με μια τεράστια μετακίνηση πόρων (μιλάμε για πολλά δισ. ευρώ) από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ισοδυναμεί η φημολογούμενη υποχρεωτική ασφάλιση κατοικιών και επιχειρήσεων, έναντι κινδύνων από σεισμούς και πλημμύρες, όπως αυτή στη Θεσσαλία. Θα είναι ένα ακόμη αντιλαϊκό μέτρο της κυβέρνησης Μητσοτάκη που θα σημάνει δραματικές αλλαγές σε πολλά επίπεδα. Επ’ ουδενί δε, δεν πρόκειται να επιφέρει κοινωνική δικαιοσύνη όπως υποστήριξε ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, μιλώντας (που αλλού;) στην τηλεόραση του Σκάι.

Η πρώτη και σημαντικότερη συνέπεια θα είναι η περαιτέρω φτωχοποίηση των λαϊκών οικογενειών που θα πρέπει στο εξής να αναλάβουν (και) την ευθύνη για την ασφάλιση των σπιτιών τους. Με αυτό τον τρόπο το δικαίωμα στη στέγη, που έχει προ πολλού εξελιχθεί σε προνόμιο λόγω της τουριστικοποίησης των αστικών κέντρων και των φόρων, θα γίνει ακόμη πιο απλησίαστο. Θα αυξηθούν και τα ενοίκια και το κόστος συντήρησης του σπιτιού, μιας και μαζί με τον εντελώς αδικαιολόγητο ΕΝΦΙΑ τα νοικοκυριά θα πρέπει να καταβάλουν στο εξής φόρο υποτέλειας στις ασφαλιστικές εταιρείες.

Τα φορολογικά κίνητρα (ακόμη και ύψους 10% επί του ΕΝΦΙΑ) που θα επιστρατευθούν για να ωθήσουν τους ιδιοκτήτες στην ασφάλιση του ακινήτου τους θα σημάνουν μείωση των φορολογικών εσόδων. Προσέξτε τη ροή του χρήματος: Φόροι που επιβλήθηκαν στο όνομα της δημοσιονομικής κρίσης, με σαφή χρονικό ορίζοντα, όχι μόνο έχουν μονιμοποιηθεί αλλά παρότι κλήθηκαν να στηρίξουν τα δημόσια έσοδα πλέον εκτρέπονται για να καταλήξουν στα χαρτοφυλάκια των ασφαλιστικών εταιρειών∙ μέρος τους φυσικά! Το υπόλοιπο, μεγαλύτερο μέρος του ΕΝΦΙΑ θα συνεχίσει να καταβάλλεται κανονικά και στο διηνεκές. Το δημόσιο έτσι θα γίνει ακόμη φτωχότερο για να πλουτίσουν οι ασφαλιστικές, δείχνοντας την πραγματική δυνατότητα κατάργησης του ΕΝΦΙΑ στα λαϊκά νοικοκυριά.


Η γενίκευση της ιδιωτικής ασφάλισης στις κατοικίες και την επαγγελματική στέγη θα εξελιχθεί σε πρώτης τάξης δικαιολογία από κάθε κυβέρνηση για να αποποιηθεί των ευθυνών της σε ό,τι αφορά τις δημόσιες υποδομές: από φράγματα και δρόμους μέχρι αποχετευτικό σύστημα. Ήδη η διαρκής επίκληση της (πέρα για πέρα πραγματικής) κλιματικής αλλαγής χρησιμοποιείται ευρέως για να αιτιολογηθεί η παρακμή και η εγκατάλειψη των υποδομών όπως διαπιστώσαμε με τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, ελέω διαρκούς λιτότητας και μιας παροιμιώδους και άγριας διαφθοράς που δεν έχει γνωρίσει ξανά ο τόπος.

Η μετατροπή της ανθεκτικότητας κάθε σπιτιού σε ζήτημα ατομικής ευθύνης θα βαθύνει και θα μονιμοποιήσει την απόσειση των κυβερνητικών ευθυνών, σε μια εποχή που απαιτούνται τεράστιοι πόροι για την ενδυνάμωσή τους. Ούτε καν αντιπλημμυρικά έργα δεν θα υλοποιούν οι κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί ευθύνη του κάθε ιδιοκτήτη να προστατεύσει την περιουσία του, υπογράφοντας συμβόλαιο με μια ασφαλιστική. Άλλωστε η κυβέρνηση Μητσοτάκη που θέλει τώρα να μεταθέσει την ευθύνη, λειτουργώντας σαν πλασιέ ασφαλιστικών εταιρειών, είναι που αφαίρεσε μόλις στις 31 Αυγούστου από το Ταμείο Ανάκαμψης αντιπλημμυρικά έργα! Και τώρα αντί να αναλάβει τις ευθύνες της υποστηρίζει ότι η πλημμύρα ήταν απρόβλεπτη, παρότι μέρες πριν η κυβέρνηση ήταν ενήμερη.


Η εκμετάλλευση από την κυβέρνηση της κακοκαιρίας Δανιήλ για να επιβάλει την υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων, κάτι σαν θεραπεία σοκ, ισοδυναμεί με πάσα δισεκατομμυρίων στις ασφαλιστικές εταιρείες που αποτελούν σαρξ εκ της σαρκός της χρηματοπιστωτικής γάγγραινας. Καθόλου τυχαία οι τρεις κλάδοι – ιππότες της αποκάλυψης του νεοφιλελευθερισμού, χρηματοπιστωτικός τομέας, ασφαλιστικές εταιρείες και αγορά ακινήτων, χαρακτηρίζονται εν συντομία με το αρκτικόλεξο FIRE (finance, insurance, real estate), δηλαδή φωτιά. Στην Ελλάδα ο ιδιοκτησιακός έλεγχος από τις τράπεζες πολλών εκ των ασφαλιστικών εταιρειών και η πρόσφατη εξαγορά της Εθνικής από τον κερδοσκοπικό κολοσσό CVC Capital Fund αρκούν για να μας πείσουν ότι μας θέλουν μόνο για τα… λεφτά μας. Το μόνο που ζητούν είναι η ασφάλιση της κατοικίας να εξελιχθεί σχεδόν το ίδιο καθολική ακόμη κι υποχρεωτική όπως η ασφάλιση των αυτοκινήτων και των μοτοσυκλετών. Και μετά έρχονται τα… καλύτερα!

Ρεπορτάζ της Washington Post στις 3 Σεπτεμβρίου περιέγραφε πώς οι 5 μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στις ΗΠΑ σταμάτησαν να ασφαλίζουν ζημιές που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως τυφώνες ή φωτιές) λόγω της κλιματικής αλλαγής σε συγκεκριμένες περιοχές των ΗΠΑ, ενώ σε άλλες παρεμφερείς περιπτώσεις αύξησαν τα ασφάλιστρα τους. Θα συνεχίσουν φυσικά να ασφαλίζουν έναντι του κινδύνου φωτιάς στην Αλάσκα, αλλά ποτέ ξανά στην Καλιφόρνια… Η απόφαση των ασφαλιστικών εταιρειών στις ΗΠΑ να σταματήσουν να καλύπτουν ζημιές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή δικαιολογήθηκε στη βάση των υψηλών πληρωμών για σχετικές αξιώσεις ύψους 295,8 δισ. δολ. που κατέβαλαν την προηγούμενη τριετία. Είναι πληρωμές ρεκόρ που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Το πρώτο δε εξάμηνο του τρέχοντος έτους, του 2023, οι ασφαλιστικές κατέγραψαν ζημιές ύψους 40 δισ. δολ. που αποτελεί το τρίτο στη σειρά πιο δαπανηρό εξάμηνο στην ιστορία του κλάδου.

Στην Ελλάδα, εντελώς καιροσκοπικά, ακολουθείται η αντίθετη τροχιά επιχειρηματολογίας. Επειδή είναι μεγάλες οι ζημιές της κακοκαιρίας και πολλά τα χρήματα των αποζημιώσεων, η κυβέρνηση λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, «να πάτε στον ιδιωτικό τομέα». Λες και ο ιδιωτικός τομέας είναι γραφείο αποζημιώσεων. Στην πραγματικότητα τόσο οι κυβερνητικοί όσο και η ασφαλιστική αγορά έχει πλήρη γνώση της αντίφασης. Το μόνο ωστόσο που θέλουν είναι να υφαρπάξουν τα χρήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων και μόλις το καταφέρουν τότε θα απεκδυθούν κάθε ευθύνης επικαλούμενοι το υψηλό κόστος.

Η σύγχρονη αμερικανική εμπειρία δείχνει ότι η εκχώρηση της ανθεκτικότητας των σπιτιών και της αποζημίωσης των ιδιοκτητών στις ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι τίποτε άλλο από ακόμη μια κλοπή του λαϊκού εισοδήματος προς όφελος της ολιγαρχίας του χρήματος. Και τότε τράπεζες κι ασφαλιστικές, όταν θα έχουν μαζέψει το χαρτί από την πιάτσα, θα ανακοινώσουν ότι εξαιρείται από την κάλυψη κάθε ζημιά προερχόμενη από την κλιματική αλλαγή…

Απέναντι στο πάρτι κερδοσκοπίας που στήνεται, αν κάτι πρέπει να αντιτάξει η κοινωνία είναι την αναβάθμιση και τη θωράκιση των δημόσιων υποδομών με διαφάνεια και λογοδοσία, κι όχι με απευθείας αναθέσεις, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στα ακραία καιρικά φαινόμενα που όλο και συχνότερα προκαλεί η κλιματική κρίση.
του 

Λεωνίδα Βατικιώτη