Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2013

Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ «ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ» ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΜΥΓΔΑΛΙΑΣ.

    Η  ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ   ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ  ΕΡΕΥΝΑΣ      

 ΤΟΥ  ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
  ΚΑΘΗΓΗΤΗ  ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ                                  

Αφορμή  για  το  άρθρο  αυτό  μου  έδωσε  η  πρόσφατη  ανασκαφή  που  πραγματοποιήθηκε  στις  Αραχαμίτες  Αρκαδίας, από  το  Φιλανδικό  Ινστιτούτο, και  από  τον  καθηγητή  Börn Forsen που είναι επικεφαλής των ανασκαφών . Οι  ανασκαφές  αυτές   ξεκίνησαν το 2006 κοντά στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.  Συστηματικά  γίνονται  από το 2010 και μετά, υπό την εποπτεία της ΛΘ’ ΕΚΠΑ και τη 25ης ΕΒΑ.  Η  άδεια  δόθηκε από τον προηγούμενο υπουργό Πολιτισμού Κωνσταντίνο Τζαβάρα.
Η ανασκαφή, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έχουν γίνει, έχει φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως την ταυτοποίηση του μικρού ιερού --που είχε εντοπιστεί σε προηγούμενα έτη-- με το Ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας – που αποτελεί το μοναδικό γνωστό ιερό στην Ελλάδα με το συγκεκριμένο επιθετικό προσδιορισμό,(μέσα 6ου ως τέλη του 1ου αι. π. Χ.).
Σχετικές  ανακοινώσεις  έγιναν  πριν  από  δύο  μήνες  περίπου.  Μήπως  ανάλογη  έρευνα  πρέπει  να  γίνει  και  για  τον  αρχαιολογικό  χώρο  της  Αγίας  Παρασκευής  στη  Γλανιτσιά;  Μήπως  η  Δημοτική  αρχή  και  οι  εμπλεκόμενοι  φορείς  πρέπει  να  κινηθούν  προς  αυτή  την  κατεύθυνση, που  ίσως  μας  οδηγήσει  σε  σημαντικές  αρχαιολογικές  ανακαλύψεις;
Ας  δούμε  για  ποιο  λόγο  θεωρείται  σημαντικός  αρχαιολογικός  χώρος, ο  χώρος  της  «Αγίας  Παρασκευής».
Στο  βόρειο  τμήμα  του  Βαλτεσινίκου, στην  άκρη  του  κάμπου, και  κοντά  στα  χωριά  Κερπινή  και  Γλανιτσιά, υπήρχε  το  τοπωνύμιο  «Λενικά», που  προέρχεται  από  την  παραφθαρμένη  λέξη  «Ελληνικά». Τη  λέξη  αυτή  τη  χρησιμοποιούσαν  τότε  όχι  για  να  δηλώσουν  την  εθνική  τους  ταυτότητα, αλλά  για  να  κάνουν  τη  διάκριση  μεταξύ  χριστιανών  και  ειδωλολατρών. Γιατί  όταν  απαγορεύτηκε  επίσημα  η  λατρεία  των  ειδώλων, και  επεκράτησε  πλήρως  ο  χριστιανισμός, η  λέξη  «Έλληνας»  χρησιμοποιούταν  για  να  δηλώσουν  τον  ειδωλολάτρη, τον  Εθνικό, τον  μη  χριστιανό. Έτσι  λοιπόν  στη  τοποθεσία  «Λενικά», υπήρχαν  ίχνη  παλαιάς  κατοικίας, που  ταυτίζεται  με  την  αρχαία  Ελλάδα, και  επομένως  και  με  την  ειδωλολατρία, εξ  ου  και  το  όνομα  της  τοποθεσίας.
Όμως  η  τοποθεσία  «Λενικά»  και  σε  συνδυασμό  με  τα  ερείπια  της  «Αγίας  Παρασκευής», και  με  αυτά  που  αναφέρει  ο  Παυσανίας  στο  βιβλίο  του  «Τα  Αρκαδικά», όπου  σημειώνει  την  ύπαρξη  της  αρχαίας  πόλης  «Καλλία»,  μας  βάζει  σε  σκέψεις  ότι  εκεί  στο  Βαλτεσινιώτικο  κάμπο  ίσως  να  βρισκόταν  η  αρχαία  πόλη  Καλλία.  Ο  Παυσανίας  δεν  πέρασε  απ’ αυτή, αλλά  την  αναφέρει  σαν  μία  από  τις  τρεις  πόλεις  που  συναποτέλεσαν  την  αρχαία  πόλη  της  Αρκαδίας  Τρίπολη.
Συγκεκριμένα  στα  «Αρκαδικά»  λέει: « Προσεγένετο  δε  και  Τρίπολις  ονομαζομένη, Καλλία  και  Δίποινα  και  Νώνακρις». Η  Νώνακρις  από  τους  αρχαιολόγους  τοποθετείται  στην  Κλειτορία, κοντά  στα  Μαζέικα, ενώ  για  τις  άλλες  δύο  πόλεις  μόνο  υποθέσεις  μπορούν  να  γίνουν. Ίσως  η  Δίποινα  να  βρισκόταν  στην  Κερπινή,  και  η  Καλλία, όπου  και  τα  Λενικά, να  βρισκόταν  στο  Βαλτεσινιώτικο  κάμπο.
Αν  η  Καλλία  βρισκόταν  εκεί, τότε  δένει  με  την  «Αγία  Παρασκευή», γιατί  θα  ήταν  ένα  προστατευτικό  οχύρωμά  της , καθότι  δεσπόζει  της  πόλης  προς  τα  Βόρεια. Όλα  αυτά  βέβαια  είναι  υποθέσεις, και  μόνο  μία  γενναία  ανασκαφή  από  την  αρχαιολογική  υπηρεσία  θα  μπορούσε  να  ξεδιαλύνει  κάποια  πράγματα.  Τα  Λενικά  και  τα  ερείπια  της  Αγίας  Παρασκευής  μπορούν  να  αποτελέσουν  την  απαρχή  της  έρευνας  αυτής.
Βέβαια  τα  Κυκλώπεια  τείχη  της  «Αγίας  Παρασκευής», είχαν  ερευνηθεί  για  πρώτη  φορά  τα  έτη  1937 έως  1939  από  τη  Γαλλική  αρχαιολογική  σχολή, και  από  τους  Γάλλους  αρχαιολόγους  ROGER  και  METZGER, οι  οποίοι  έκαναν  ανασκαφές  στην  Αγία  Παρασκευή , και  κατέληξαν  στο  συμπέρασμα  ότι  τα  ερείπια  αυτά  ήσαν  αρχαίο  Ιερό, που  το  ονόμασαν  «Ιερό  της  Γλανιτσιάς». Η  αφορμή  για  την  ανασκαφή  αυτή  αποτέλεσε  η  ανακάλυψη  μιας  κυκλικής  βάσης, η  οποία  πρέπει  να  ήταν  βάση  μπρούντζινου  αγάλματος, όπου  στην  μπροστινή  επιφάνεια, με  αρχαϊκούς  χαρακτήρες, έφερε  το  όνομα: «ΣΑΕΑΣ  ΘΡΑΣΥΒΟΛΟ  ΠΑΠΥΛΑΙΟΣ». Αυτό αναφέρεται  και  στο  γαλλικό  αρχαιολογικό  περιοδικό  «BULLETIN  DE  CORRESPONDANCE  HELLENIQUE» του  1938, ενώ  στο  ίδιο  περιοδικό  του  1940-1941 και  στις  πρώτες  50  σελίδες  του,  υπάρχει  μελέτη  επί  των  ανασκαφών  αυτών,   για  την  οποία  θα  αναφερθώ  σε  επόμενο  άρθρο. 
Το  σημαντικό  είναι  ότι  βρέθηκαν  πολλά  αντικείμενα  προϊστορικής  ακόμα  εποχής, τα  οποία, όπως  μας  αναφέρει  ο  πατριώτης  μας  ιστορικός  συγγραφέας  Χρ. Κωνσταντινόπουλος, από  πληροφορίες  του  γυμνασιάρχη  Ανδρέα  Παπαθεοδώρου, μεταφέρθηκαν  στο  Μουσείο  της  Τεγέας, όταν  κηρύχτηκε  ο  πόλεμος.  Μετά  όμως  τον  πόλεμο  κανείς  δεν  ξέρει  τι  έγιναν, τα  ίχνη  τους  χάθηκαν.  Γλανιτσιώτες  εργάτες, που  έλαβαν  μέρος  στις  ανασκαφές  αυτές,  είχαν  αναφέρει  ότι  τις  ανασκαφές  διενεργούσε  κάποιος  Ροζέ, Γάλλος  αρχαιολόγος  κατά  το  1937  με  38, και  ότι  βρέθηκαν  πολλά  αντικείμενα, μεταξύ  των  οποίων  μια  ορειχάλκινη  κεφαλή, ένα  χέρι  από  άγαλμα, και  διάφορα  άλλα  μικρότερα  αντικείμενα, μεγάλης  όμως  αρχαιολογικής  αξίας.
                            



Παραθέτω  σχετική  φωτογραφία  με  την  ορειχάλκινη  κεφαλή  που  βρέθηκε  στην  Αγία  Παρασκευή. 
   Συμπεραίνουμε, εν  κατακλείδι, τη  σπουδαιότητα  του  «Ιερού  της  Γλανιτσιάς», όπως  ονομάζεται  στην  αρχαιολογική  ορολογία, και  την  αναγκαιότητα   περαιτέρω  έρευνας.               


27 σχόλια :

  1. ΓΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΡΕΚΑΣ11/9/13 10:01

    με ευκαιρια το ιστορικο σημειωμα του θαναση για την αγια παρασκευη επανερχομαι στην προταση μου για κατασκευη δρομου πανω στον παλιο και ιστορικο δρομο απο βραχο γιωργιλα μεχρι το ιερο της αγιας παρασκευης(παλιο΅δρομο΅κερπινη΅για λαγκαδια) για να αρχισει η επισκεψη στο αρχαιο μερος πριν ξαναχαθει και για να επικαιροποιηθει απο την επισκεψιμοτητα η αναγκη για ανασκαφη με απωτερο σκοπο τη δημιουργια τουριστικου αξονα αγια παρασκευη -σχολειο,λαογραφικο μουσειο -ιστορικο κυρας γεφυρι και λιμνη......η γλανιτσια ειναι ιστορικωτερο μερος απο τα γυρω χωρια.....ετσι εχει μια πιθανοτητα και να επιβιωση και να ξανασημειωθει στην ιστορια του τοπου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος11/9/13 10:19

    και τι θα δουνε οι επισκεπτες? ενα αγγωναρι θα ειδουνε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος11/9/13 11:13

    οπως το δει κανενας...εξαρταται τι αγκωναρι ειναι αυτο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος11/9/13 12:59

    δρόμος έγινε για την Αγιοπαρασκευή , αλλά δυστυχώς τον χαίρονται μόνο αυτοί που δεν άφησαν να κοπεί ούτε ένα αγκωνάρι ούτε ένα πουρνάρι από τα δικά τους χωράφια .
    και υστερα περιμένετε το φθινόπωρο για να έχουμε εξελίξεις, από ποιούς? από τον προκόπη Δούκα ή την οντίν Λιναρδάτου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος11/9/13 16:33

    πως εγινε ρε παιδια για ερπυστριοφορα μαλλον.....δεν καταλαβες τι λεω και τι σχεδιο εχω στο μυαλο μου δεν ειναι ολα απλα..δρομος ειναι ο παναρχαιος ιστορικος δρομος που εχει αρκετο πλατος να μη θελει χωραφια και να ειναι βατος ωραιος και να θελεις να πας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος11/9/13 16:41

    Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ...ΚΑΘΩΣ Κ Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΝ ΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΜΕ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΣΤΑ ΓΥΡΩ ΧΩΡΙΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος11/9/13 21:05

    παμε λοιπον ....ζηταμε απο τον δημαρχο να οργανωσει εκει του χρονου συναυλιες[αναδεικνυουμε τον...πολιτισμο μας].τα αλλα θα λυθουν αυτοματα. καλα ρε μην λιγωνοστε απο τα γελια......gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος11/9/13 21:30

    Όντως μεγάλο και σοβαρό θέμα άνοιξε με το άρθρο του ο συνάδελφος Θανάσης. Για τον αρχαιολογική χώρο της " Αγίας Παρασκευής" ,όπως επικράτησε να λέγεταιαπό το ομώνυμο εκεί εικονοστάσι, είχε γράψει αναλυτικά και ο μακαρίτης συμπατριώτης μας Χ. Κωνσταντινόπουλος στο βιβλίο του " Το χωριό μου Γλανιτσιά- Μυγδαλιά Αρκαδίας".'Ενα ολόκληρο Κεφάλαιο το Γ΄αφιερώνει με το χαρακτηριστικό τίτλο " ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΓΛΑΝΙΤΣΙΑΣ " δηλώνοντας έτσι και τoν ιδιοκτήτη του ιερού.Από τότε κύλησε πολύς χρόνος και δεν έγινε σχεδόν τίποτε για την ανάδειξη και αξιοποιησή του.
    Συμφωνώ απόλυτα και με το σχόλιο του συμπατριώτη μας Γ. Μπουρέκα και συνοπτικά κοινοποιώ τις σκέψεις μου: Πρώτα να διανοιχθεί από τις επάνω Ράχες βατός και πλατύς δρόμος προς τον αρχαιλογικό χώρο της Αγίας Παρασκευής και να τοποθετηθεί στην αρχή του δρόμου αυτού σχετική πινακίδα ,ώστε οι διερχόμενοι του δρόμου Κερπινής-Μυγδαλιάς να ενημερώνονται για την ύπαρξη του αρχαίου μνημείου.Ο διανοιχθείς δρόμος επί δημαρχίας Κουρσαράκου από το νεκροταφείο και πάνω είναι στενός επικλινής και επικίνδυνος,άρα ακατάλληλος .'Επειτα,αφού οριοθετηθεί ο περιβάλλων χώρος του μνημείου να καθαρισθεί και να εκχερσωθεί από τους θάμνους ,που έχουν εκεί φυτρώσει .'Υστερα να γίνουν συμπληρωματικές ανασκαφές ,εάν αυτό κριθεί σκόπιμο από την αρχαιολογική Υπηρεσία ,που υπάγεται η περιοχή μας.Γι΄αυτό κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία μας με την Εφορεία Αρχαιοτήτων για να υλοποιηθούν όλα αυτά τα έργα και ίσως και κάποια άλλα.'Έτσι νομίζω πως θα αναδειχθεί " Το ιερό της Γλανιτσιάς " ,που η προβολή του θα βοηθήσει στη συνέχεια στην τουριστική ανάπτυξη του χωριού και της ευρύτερης περιοχής μας.Γιατί η ανάκαμψη από την κρίση θα αρχίσει από τα έργα υποδομής που γίνονται ή θα γίνουν στο χωριό μας,όπως π.χ.το σημαντικότατο έργο της ασφαλτόστρωσης του δρόμου Μυγδαλιάς -Κυράς Γεφύρι-Πουρναριάς,που βρίσκεται σε εξέλιξη.Σε αυτό νομίζω πως συμφωνούμε.
    marpolix

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ανώνυμος11/9/13 21:52

    ΕΤΣΙ ΜΑΡΙΝΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΜΕ ΤΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΑΓ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΡΑΣ ΓΕΦΥΡΙ...ΜΕΤΑ ΘΕ ΕΡΘΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ανώνυμος12/9/13 01:51

    ΚΑΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΟΝ ΤΣΑΛΙΚΙ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ ΓΕΡΟΛΥΚΕ !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ανώνυμος12/9/13 09:29

    παιδια δεν ειναι ολα για πλακα σοβαρευτειτε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ανώνυμος12/9/13 09:36

    απε καλα λεει ο γερολυκος εχουμε πλεονασμα σε μουρλια . αιντε και ειρθανε να ειδουνε το αγκοναρι χωμενο στα πουρναρια οι αλλοι μουρλοι τουριστες απο αθηνα ,που θα φανε και που θα κοιμηθουνε μου λετε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ανώνυμος12/9/13 10:51

    TROGONTAS ERXETAI KAI OI OREJH

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΡΕΚΑΣ12/9/13 11:45

    ρωταω παλι απο δω τους τοπικους συμβουλους και τους συλλογους υπαρχει πιθανοτητα να ζητησουν απ το δημο μια μπουλντοζα ν ανοιξει δρομο ακριβως πανω στον παλιο που δε θελει σχεδον πλατεμα και ανεβαινει ομορφα ως την αγια παρασκευη απο πανω αμπελια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος12/9/13 13:13

    Εγώ θα κοιμηθώ στο rooms to let

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανώνυμος12/9/13 14:32

    εσυ κοιμησου οπου θελεις αλλα δε μιλας σοβαρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Ανώνυμος12/9/13 17:09

    πατριδα 9.29....οι σοβαροτερες κουβεντες λεγονται με χιουμορ.και δε θελω τσαλικη,προτιμω κιτρινα ποδηλατα...gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ανώνυμος12/9/13 17:13

    δε νομιζω οτι ειναι αστειο.αν αυτο το ιερο ηταν σε αλλα χωρια οχι δρομος κ πινακιδες θα υπηρχαν ...θα το χαν κανει ακροπολη.ας ξεκινησουμε με το δρομο κ θα δουμε που θα κοιμηθουν οι τουριστες ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. κουκος12/9/13 17:20

    γερολυκε ποσο νεος εισαι η ρωτας τα παιδια για ενημερωση;αλλα εγω αλλα θελω κι αλλα κανω πως να σου το πω...νις βαλτο...ΕΔΩ για το γερολυκο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ανώνυμος12/9/13 17:43

    νεος.....κουκε, νεος ειμαι.το ΕΔΩ σου γεραντησε σα το πορτοφολι του στουρναρα .ΔΕΝ ΑΝΟΙΓΕΙ ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ.gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. κουκος12/9/13 17:46

    δυο το ανοιγουν αυτο ο νις και ο αβαδαιος...καλααααααα...βουλωμενα γραμματα κι αρχοντικη παρεα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Ανώνυμος12/9/13 18:03

    Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΒΡΑΧΟ ΓΙΩΡΓΙΛΑ.ΠΑΕΙ ΑΠΟ ΣΟΥΦΗ ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ-ΦΥΤΙΕΣ-ΚΑΤΣΕΝΑ-ΣΦΕΝΤΑΜΑΚΙΑ-ΜΠΟΒΟΥ-ΣΤΑΥΡΟ-ΚΑΙ ΠΕΡΝΑΕΙ ΑΠΟ ΚΑΤΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ-ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΩΤΙΚΟ ΚΑΜΠΟ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Ανώνυμος12/9/13 18:10

    ainte na doume tipota kalo sto xorio

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Aφιερωση ΕΔΩ απο τον κουκο στον gerolyko

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ανώνυμος12/9/13 22:23

    κρατω το μελανουρι...σου χαριζω τη βουρτσα....αααμα εχεις μαλια.xaxaxaxa gerolykos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΡΕΚΑΣ13/9/13 00:57

    6.03 εχεις δικιο εχω χρονια να περασω .ο δρομος ειναι πιο ρομαντικος απο σουφη πηγαδι... ακομα καλυτερα και πλατυς ετοιμος σχεδον.. μια μπουλντοζα δυο μερες θελει...να δουμε θα μας απαντησει κανενας υπευθυνος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. NIS OXI KARRA STO '' EDW "" TON MALAMA NA BALEIS GIA TO GEROLYKO !!!! XAXAXAXX

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
• Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
•Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
•Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
Με βάση τα παραπάνω η διαχείριση διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής σχολίων χωρίς καμία προειδοποίηση.