"Για τα λεφτά τα κάνεις όλα…"

Επίκαιρο το λαϊκό άσμα και εσείς συμπληρώστε τους στίχους. Μέσα στο τελευταίο χρονικό διάστημα κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις κατακεραυνώνουν την πατρίδα μας ανελέητα. Γινόμαστε θεατές στο γεγονός ότι συμφωνίες χτίζονται και γκρεμίζονται με γνώμονα το χρήμα. Ακόμα και αν δεν υπάρχει καμία άλλη βάση για συμμαχία, όλοι μιλάνε για το χρήμα και την ανάγκη της επόμενης δόσης. Τελικά υπάρχει ένα σημείο στο οποίο όλοι μπορούν να συμφωνήσουν επιτέλους ναι το χρήμα! Αν και η ιδέα ότι η επόμενη δόση θα δοθεί με αποτέλεσμα να μη πτώχευση η χώρα, η βάση επάνω στην οποία αυτές οι συμφωνίες χτίζονται είναι μόνο τα ‘χρήματα’. Ο φόβος για την πιθανότητα μη έγκρισης της επόμενης δόσης κάνει και τους ποιο προβληματισμένους να σφίξουν και άλλο το ζωνάρι. Ο φόβος και ανησυχία περιέχει θυμό αλλά και μια βαθειά εσωτερική απογοήτευση που οδηγεί στην απελπισία.

Και όμως όσο σημαντική και αν φαίνεται να είναι αυτή η επόμενη δόση η παρουσίαση και εξάρτηση του λαού μας από τα χρήματα εκδηλώνει μια βαθιά μυωπική αντίληψη των πραγμάτων που δεν μας βοηθάει αλλά αντίθετα περισσότερο δυσχεραίνει την κατάσταση.

Ο λόγος είναι ότι η κατάσταση δανεισμού δημιουργεί μια σχέση εξάρτησης με τους δανειστές που όλοι καλά γνωρίζουν. Αυτή η σχέση όμως περιέχει βαθύτερες επιδιώξεις για θέματα κυριαρχίας, έλλειψη σεβασμού, ανικανότητα αναγνώρισης και αντιμετώπισης ηθικών αρχών και κοινωνικής αξιοπρέπειας. Όταν βασικές ηθικές αρχές δεν έχουν καμία επιρροή στο πως και γιατί οι συμμαχίες δημιουργούνται, αυτό δημιουργεί μια φοβερά υλιστική κοινωνία.

Οι πολίτες αντιμετωπίζονται σαν να κοινωνικό σύνολο ‘σωμάτων’ που έχουν μόνο υλιστικές ανάγκες και τίποτα άλλο. Καμία προσπάθεια και καμία ανακοίνωση δεν έγινε για συμφωνία που στηρίζεται επάνω σε εσωτερική αλλαγή ιδεολογίας των κομμάτων. Η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού θυσιάζεται στο βωμό της οικονομίας με την έννοια ότι οι ανάγκες και η τραγική τραυματική εμπειρία των πολιτών δεν αντιμετωπίζεται.

Καμία προσπάθεια για συμφωνία που βασίζεται επάνω σε εσωτερική κριτική πράξεων και λαθών. Καμία αναφορά σε ότι θα μπορούσε να μειώσει την πιθανή εκλογική δύναμη των κομμάτων. Καμία αναφορά σε πνευματικές και ηθικές αξίες που θα πρέπει να γίνουν καινούργιοι πυλώνες στο κοινωνικό σύστημα.

Και όμως η ωμή πραγματικότητα είναι ότι η αποδοτικότητα ενός ατόμου και πολύ περισσότερο ενός λαού, δεν μπορεί να βασίζεται στην εκπλήρωση των βασικών και υλιστικών του αναγκών. Υπάρχει μια αυτόνομη, έμφυτη υπαρξιακή ανάγκη για αναγνώριση, για καταξίωση, για ανάπτυξη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσες και να είναι οι δόσεις που θα πάρουμε από την Τρόικα και την Ευρώπη ποτέ μα ποτέ αυτά τα λεφτά δεν θα μπορέσουν να προσφέρουν την ανάπτυξη που οι πολίτες χρειάζονται. Το ανθρώπινο δυναμικό σε οποιαδήποτε επιτυχημένο οργανωτικό σύστημα και αν διαλέξετε δεν λειτουργεί μόνο με γνώμονα το χρήμα. Ακόμα και όταν οι άλλες προσωπικές επιβλέψεις του ανθρώπινου δυναμικού δεν συζητιούνται ανοιχτά με εργοδότες, πάντα υπάρχει ένα βαθύτερο κίνητρο που οδηγεί στην ανάγκη για καταξίωση και αναγνώριση.

Συνοχή σε οποιοδήποτε οργανωτικό σύστημα γίνεται εφικτή όταν υπάρχει αποδοχή αρχών, κανόνων, αξιών, ορισμών. Η άσκηση πίεσης στον λαό γίνεται εφικτή μέσα από το μεγάλο δίλλημα της χρεοκοπίας. Όμως καμία προσπάθεια δεν έχει γίνει για εσωτερική εξάγνισης και καθαρισμού της βρωμιάς των συμπλεγμάτων μέσα και μεταξύ των πολιτικών.

Το μεγάλο πρόβλημα δεν βρίσκεται στο ότι υπάρχει βάση για συμφωνία αλλά για το τι αυτή η βάση σημαίνει και ποιες είναι οι συνέπειες της. Αν η μόνη βάση είναι το χρήμα για την σύναψη συμμαχιών μεταξύ των κομμάτων, τότε αυτό απλά σημαίνει ότι στην ουσία δεν υπάρχει καμία άλλη βάση στην οποία ηγέτες συνάπτουν συμφωνίες. Όλες οι προσπάθειες περιστρέφονται γύρω από αυτό τον τόσο σημαντικό άξονα που αφορά τις χρηματικές απαιτήσεις. Έτσι ο φόβος και εκβιασμός για την μη καταβολή της επόμενης δόσης δημιουργεί μεγαλειώδεις ανησυχίες.

Πως είναι δυνατόν αυτή η ‘βάση’ να γίνει αξιόπιστη για συμφωνίες μεταξύ ηγετών και για περεταίρω θυσίες εκ μέρους των πολιτών; Η απάντηση είναι αρνητική ποτέ! Και έτσι με τη σειρά του το λαϊκό άσμα με το οποίο ξεκινήσαμε συνεχίζει ‘Μα θα’ έρθει κάποτε η ώρα και δεν θα ξέρεις που χρωστάς!’ Για την Ελλάδα δυστυχώς αυτή η ώρα έρχεται και ταχέως μάλιστα.

www.skepsou.gr , 12 Δεκεμβρίου 2011. Του καθηγητή πανεπιστημίου Δρ. Στέφανου Αβακιάν. Πηγή ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ.

• Ο Στέφανος Αβακιάν είναι καθηγητής στον κλάδο της Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στο πανεπιστήμιο Brighton στην Αγγλία.