Η μάστιγα της ανεργίας.

Δεν είναι μυστικό κι’ ούτε αποκρύπτεται από κανένα, ότι ανέκαθεν η ανεργία συνιστούσε ένα αποτελεσματικό εργαλείο της καπιταλιστικής οργάνωσης της οικονομίας. Πράγματι, οι ποσοτικές διεκδικήσεις των εργαζομένων εξελίσσονταν αντιστρόφως ανάλογα με την πορεία και τα ποσοστά της ανεργίας. Η λειτουργία αυτού του συσχετισμού είναι αυτονόητη και δεν χρειάζεται παραπέρα επεξηγήσεις. Πως θα μπορούσαν άλλωστε οι εργάτες ενός εργοστασίου να απαιτήσουν, αποφασιστικά, τη βελτίωση των απολαβών τους, όταν σε καθημερινή βάση έξω από την πύλη του εργοστασίου συνωστίζονταν εκατοντάδες άνεργοι για μια θέση (ουσιαστικά ανύπαρκτη) εργασίας;

Με το πέρασμα των χρόνων και μέσα στο κλίμα της δυνητικά εύκολης ευμάρειας που διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, θεσπίσθηκαν κανόνες κατά τέτοιο τρόπο που η διακύμανση των ποσοστών ανεργίας να παίζει ένα «αναζωογονητικό» ρόλο στην αγορά εργασίας, γι’ αυτό το ίδιο το σύστημα. Κάτι σαν τις ελεγχόμενες πυρκαγιές σε μεγάλους δρυμούς, για να δίνεται η δυνατότητα να αναπτυχθούν οι νέες βλαστήσεις μέσα στο συγκεκριμένο οικοσύστημα. Με τον τρόπο αυτό οι άνεργοι της τελευταίας περιόδου απολάμβαναν κάποια πρόσκαιρα ή μόνιμα ευεργετήματα (ανάλογα με το χώρο προέλευσής τους) σε ανταμοιβή της «θυσίας» τους. Βέβαια σε χώρες όπου η επικοινωνία και η συνεννόηση των «κοινωνικών εταίρων», έχει καθιερωθεί και βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο (Σκανδιναβικά κράτη κ.λ.π.), ένα μεγάλο ποσοστό της ανεργίας διοχετεύεται σε προγράμματα επαγγελματικής επανένταξης. Έτσι, ενώ στην ουσία δεν αλλάζει κάτι σημαντικό, δίνεται η δυνατότητα εκτόνωσης των όποιων κοινωνικών πιέσεων που δημιουργούνται από την αύξηση των ποσοστών της ανεργίας.

Σήμερα, μετά το σπάσιμο της παγκοσμιοποιημένης χρηματιστικής φούσκας που οφείλεται στην απληστία μιας ευνοούμενης ολιγαρχίας (σταθερά εναλλασσόμενης) ενταγμένης στο σημερινό οικονομικό σύστημα και ελέγχοντάς το, αφού πρώτα κατάφερε να αποσπάσει την υπόσχεση αναχρηματοδότησής τους με τα λεφτά των φορολογούμενων πολιτών, δημιουργεί σιγά – σιγά τις συνθήκες των νέων μορφών εργασίας στο κυρίαρχο οικονομικό σύστημα.

Τεχνηέντως λοιπόν τη συγκεκριμένη χρηματιστική κρίση τη μετέφεραν στην πραγματική οικονομία με άμεση συνέπεια οι επιχειρήσεις παραγωγής είτε μειώνοντας, είτε σταματώντας τις δραστηριότητές τους να προχωρούν σε μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Ταυτόχρονα αυτό το ίδιο το σύστημα εξαπολύει του κόσμου τις καταστροφολογικές φήμες επιστρατεύοντας ΜΜΕ, «ειδικούς αναλυτές», κι ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, προκειμένου να δημιουργηθεί το ανάλογο κλίμα στην κοινωνία. Με σκοπό αυτή η επικείμενη «καταστροφή» να λειτουργεί παραλυτικά στον κοινωνικό ιστό, με αποτέλεσμα ο κόσμος να αδρανοποιείται και να αποδέχεται τις όποιες εξελίξεις.

Στη χώρα μας, η κρίση στην πραγματική οικονομία εκδηλώνεται σταδιακά: στην οικοδομική δραστηριότητα, στον τουρισμό, στο εμπόριο και γενικά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι απολύσεις εργαζομένων καθημερινά κλιμακώνονται και δημιουργείται ένα κλίμα μεγάλης ανασφάλειας σε όλα τα νοικοκυριά. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μέσα στο τρέχον έτος η ανεργία μπορεί να ξεπεράσει και το 20%.

Μπροστά σ’ αυτές τις εξελίξεις και μέσα σ’ αυτό το κλίμα ανασφάλειας, η εργοδοσία προσπαθεί να επιβάλει νέους κανόνες στην αγορά εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό: ψαλιδίζονται μισθοί, δίνονται ανασφάλιστα ημερομίσθια, μειώνονται οι ημέρες εργασίας με ταυτόχρονη μείωση αποδοχών, η πλήρης απασχόληση μετατρέπεται σε μερική και η συνεχής σε εκ περιτροπής ή σε διαλείπουσα, γίνονται προσλήψεις με ημερομίσθια αντί για μισθό, καταργούνται Κυριακές και αργίες, επιβάλλονται υποχρεωτικές άδειες άνευ αποδοχών, καθιερώνονται ατιμωτικές ατομικές συμβάσεις εργασίας αντί των συλλογικών, απολύονται οι έγκυες γυναίκες και ότι άλλο περνά από το χέρι τους.

Όλα αυτά βέβαια έχουν τραγικές επιπτώσεις στην κοινωνία, στις οικογένειες, στους εργαζόμενους, στους άνεργους και στους συνταξιούχους. Η ψυχολογία που διαμορφώνεται δημιουργεί τεράστια κοινωνική απογοήτευση και πεσιμισμό. Πλην όμως, εκεί ακριβώς ποντάρει το σύστημα για να δημιουργήσει τις καινούργιες συνθήκες «αναγέννησής» του, όχι μόνο χωρίς ουσιαστικές αντιστάσεις, αλλά και με (αναγκαστικές) κοινωνικές «συναινέσεις». Τελικά ο κόσμος της εργασίας θα αναγκασθεί, για άλλη μια φορά, να πληρώσει τα σπασμένα. Αυτή τη φορά με το βούρδουλα της ανεργίας.